Asartepe Baraj Gölü’ndeki (Ankara) Su, Sediment, Turna (Esox lucius) ve Kadife (Tinca tinca) balıklarında bazı ağır metal birikimleri ve mevsimsel değişimi


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Pınar KARACAKAYA

Danışman: SİBEL ATASAĞUN

Özet:

Ağustos 2013-Mayıs 2014 tarihleri arasında yapılan bu çalışmada Asartepe Baraj Gölü’nde (Ankara) su, sediment, turna (Esox lucius L., 1758) ve kadife (Tinca tinca L., 1758) balığında; kadmiyum, krom, bakır, demir, mangan, kurşun ve çinko olmak üzere yedi farklı ağır metalin birikimi ve mevsimsel değişimi ICP-MS (İndüktif Eşlenik Plazma-Kütle Spektrofotometresi), yöntemi kullanılarak araştırılmıştır. Ayrıca gölün bazı fizikokimyasal parametrelerinin (çözünmüş oksijen, su sıcaklığı, pH, ışık geçirgenliği ve elektriksel iletkenlik) mevsimsel olarak değişimleri de incelenmiştir. Asartepe Baraj Gölü’nde yapılan analizler sonucunda suda en çok gözlenen ağır metal Mn, en az gözlenen ağır metal ise Cu olmuştur. Araştırma boyunca en çok birikim sedimentte gözlenmiş olup, ağır metaller arasındaki ilişki Fe>Zn>Pb>Cu>Mn>Cd>Cr olarak saptanmıştır. Turna balığının dokularındaki ağır metal konsantrasyonu yaz mevsimi için Zn>Fe>Cu>Mn>Cd>Pb>Cr olarak gözlenmiş, sonbahar için Fe>Zn>Cu>Mn>Cd>Pb>Cr, kış için Fe>Zn>Cu>Mn>Cd>Cr>Pb ve ilkbahar mevsimi için Zn>Fe>Cu>Mn>Cd>Pb>Cr olarak gözlenmiştir. Ağır metallerin dokulara göre dağılımı incelendiğinde tüm metaller için en az birikim kas dokusunda olmuştur. Kadife balığının dokularındaki ağır metal konsantrasyonu yaz mevsimi için Fe>Cu>Zn>Mn>Pb>Cr>Cd, sonbahar için Fe>Cu>Zn>Mn>Cd>Cr>Pb, kış için Fe>Cu>Zn>Mn>Cd>Pb>Cr ve ilkbahar için Fe>Cu>Zn>Pb>Mn>Cr>Cd olarak gözlenmiştir. Ağır metallerin dokulara göre dağılımı incelendiğinde tüm metaller için en az birikim kas dokusunda olmuştur.AbstractThis study which was carried out between August 2013 and May 2014 aimed to determine the seasonal variations of heavy metals ( Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Pb and Zn) in water, sediment, muscle, liver and gill tissues of tench and pike which lives in Asartepe Dam Lake. During the field work, some physico-chemical parameters like temperature, pH, conductivity, Secchi depth and dissolved oxygen had been measured. As a result of analysis, Mn was the highest level, and Cu was the lowest level in water. During the study the highest accumulation of heavy metals was observed in sediment as follows Fe>Zn>Pb>Cu>Mn>Cd>Cr. The heavy metal concentration in pike tissues, as Zn>Fe>Cu>Mn>Cd>Pb>Cr for summer, for autumn Fe>Zn>Cu>Mn>Cd>Pb>Cr, for winter Fe>Zn>Cu>Mn>Cd>Cr>Pb and for spring Zn>Fe>Cu>Mn>Cd>Pb>Cr was determinated. The heavy metal concentration in tench tissues, as follow Fe>Cu>Zn>Mn>Pb>Cr>Cd for summer, for autumn Fe>Cu>Zn>Mn>Cd>Cr>Pb, for winter Fe>Cu>Zn>Mn>Cd>Pb>Cr and for spring Fe>Cu>Zn>Pb>Mn>Cr>Cd was determinated. According to the result of the analysis of heavy metals in pike and tench tissues, was determined that, the lowest level in muscle tissue.