Mardin ili ilkokullarında görev yapan öğretmenlerin insan farklılıklarına ilişkin görüşleri

SEVGİ ERNAS

Mardin ili ilkokullarında görev yapan öğretmenlerin insan farklılıklarına ilişkin görüşleri

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEVGİ ERNAS

Danışman: HASAN HÜSEYİN AKSOY

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu çalışmada, Mardin ili ilkokullarında görev yapan öğretmenlerin “insanfarklılıkları” na ilişkin görüşlerinin saptanması amaçlanmıştır. Bu bağlamdaöğretmenlerin; bölgesel ayrımcılık, cinsel tercih, toplumsal cinsiyet rolleri, engelliolma ve eğitim hakkına erişim, dinsel inanç, dil, siyasal görüş, sosyal veekonomik sınıf-statü farklılığı, kültürel ve bireysel özellikler, bireysel ilgiler veseçimler boyutlarındaki insan farklılıklarına ilişkin görüşleri, kişisel özellikleriitibariyle (cinsiyet, sendikalı olma durumlarına ve üye oldukları sendikaya)saptanmaya çalışılmıştır. .Betimsel ve ilişkisel tarama modelinde olan bu araştırmanınörneklemini,Mardin ili ilkokullarında çalışan 940 öğretmen oluşturmaktadır. Buörneklem grubuna, Aksoy ve Aksoy’un (2004) hazırlamış olduğu “Öğretmenlerinİnsan Farklılıklarına İlişkin Görüşleri” adlı anket uygulanmıştır. Elde edilenverilen veriler SPSS programında çözümlenmiştir. Öğretmenlerin insanfarklılıklarına ilişkin yargıların cinsiyetlerine göre analizi, ilişkisiz (bağımsız)örneklemler t testi kullanılarak elde edilmiştir. Öğretmenlerin sendikalı olmadurumlarına ve üye oldukları sendikaya göre insan farklılıklarına ilişkin yargılarınanalizi için ise ilişkisiz örneklemler için tek yönlü varyans analizi (one wayanova) kullanılmıştır. Birimlerarası farkların hangi gruplar arasında olduğunubulmak amacıyla da Scheffe ve LSD testi uygulanmıştır.viBu araştırmada öğretmenlerin, insan farklılıklarına ilişkin görüşlerinincinsiyetlerine, sendikalı olma durumlarına ve üye oldukları sendikaya görefarklılaşmakta olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin, bölgesel farklılıklara,cinsel yönelime, toplumsal cinsiyete, din ve dil farklılıklarına, sosyo- ekonomikfarklılıklara, bireysel ilgilerine ve kültürel çoğulculuğa ilişkin toleranslarıcinsiyete göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermektedir.Öğretmenlerin siyasi görüş farklılıklarına ve kültürel özelliklerine ilişkin toleransdüzeylerinin cinsiyetlerine göre analizlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir farkbulunmamıştır. Öğretmenlerin okullarda tek tip kıyafet uygulamasına vekurumsal yeterliliğe ilişkin görüşlerinin cinsiyetleri arasında istatistiksel olarakanlamlı bir fark bulunmaktadır. Öğretmenlerin bireysel yeterlilikleri ve kurumsalöneri ile ilgili görüşleri cinsiyetlerine göre istatistiksel anlamlı bir farkgöstermemektedir. Genel olarak kadın öğretmenlerin, erkek öğretmenlere göre“insan farklılıkları” alanlarında daha yüksek toleranslı olduğu görülmüştür.Araştırmaya katılan öğretmenlerin, bölgesel farklılıklara, cinselyönelime, toplumsal cinsiyete, engelli olma durumuna, din, dil, sosyo-ekonomik,kültürel özelliklere ve bireysel ilgi farklılıklarına ilişkin görüşleri, sendikalı olmadurumlarına ve üye oldukları sendikaya göre istatistiksel olarak anlamlı bir farkgöstermektedir. Ayrıca, okullarda tek tip kıyafet uygulamasına ve kurumsalöneriye ilişkin öğretmenlerin görüşleri, sendikalı olma durumuna ve üye olduklarısendikaya göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur. Öğretmenlerinsiyasal görüş farklılıklarına, kurumsal ve bireysel yeterliğe ilişkin görüşleri,sendikalı olma durumlarına ve üye oldukları sendikaya göre istatistiksel anlamlıbir fark bulunmamıştır. Bu araştırmaya göre, Eğitim-Sen’li öğretmenler, genelolarak, diğer sendikalı ve herhangi bir sendikası olmayan öğretmenlere göre dahatoleranslıdır. Öğretmenlerin insan farklılıklarına ilişkin tolerans düzeyleriöğrencilerin okul yaşamlarını etkilemektedir. Bu bağlamda bu araştırmanın diğerbölgelerde de uygulanması farklılık alanlarına ilişkin öğretmenlerin görüşleritespit etmesi açısından önerilebilir.AbstractThis study aims to determine views on human diversity of teachers whoinstruct in elementary schools in Mardin. In this context regional discrimination,sexual orientation, social gender roles, being disabled and access to the right ofeducation, religious beliefs, language, political orientation, differences in social andeconomic class-status, cultural and individual characteristics, personal interests andviews on human diversity in terms of choices were attempted to be determinedwithin the scope of personal characteristics (gender, union membership status and theunion itself, if any).The sample of this study which follows descriptive and relational surveymodel consists of 940 teachers who work in elementary schools in the city ofMardin. The “Teachers’ Views on Human Diversity” survey designed by Aksoyand Aksoy (2004) was administered to the sample. Data obtained was processedusing SPSS software. Independent t-test was used to determine teachers’ views onhuman diversity with respect to gender. On the other hand, one-way analysis ofvariance (ANOVA) was used for analyzing teachers’ views on human diversitywith respect to their union membership status and the union they are a member of.Scheffe and LSD tests were used in order to detect the groups which showinterdisciplinary differences.This research showed that teachers vary in their view on human diversitydepending on their gender, union membership status and the union they are amember of. Teachers’ tolerance for regional differences, sexual orientation, socialviiigender, religion and language differences, socioeconomic differences, personalinterests and cultural pluralism showed a statistically significant difference withrespect to their gender. Analyses on teachers’ tolerance level in terms of politicalorientation and cultural characteristics showed no statistically significantdifference with respect to their gender. Teachers’ views on school uniformapplication and institutional competence proved a statistically significantdifference with respect to gender. Teachers’ views on individual competence andinstitutional suggestions showed no statistically significant difference with respectto their gender. Overall, it is seen that female teachers have a higher tolerancelevel in terms of “human diversity” when compared to male teachers.Teachers’ views on regional differences, sexual orientation, gender,disability status, religion, language, socioeconomic status, cultural characteristicsand personal interests showed a statistically significant difference with respect totheir union membership status and the union they are a member of. Furthermore,teachers’ views on school uniform application and institutional suggestionsshowed a statistically significant difference with respect to their unionmembership status and the union they are a member of Teachers’ views onpolitical orientation and institutional and individual competence showed nostatistically significant difference with respect to their union membership statusand the union they are a member of. According to the result of this study, it is seenthat teachers who are members of Egitim-Sen (Education Union) have a highertolerance level when compared to other unions and teachers who are not amember of a union. Teachers’ tolerance levels regarding human diversity have animpact on students’ education experience. In this context, it will be reasonable torecommend future studies to focus on other regions in Turkey in order todetermine teachers’ views on human diversity.