HAT-P-19 b ve WASP-52 b ötegezegenlerinin geçiş gözlemlerinin analizi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SELÇUK YALÇINKAYA

Danışman: ÖZGÜR BAŞTÜRK

Özet:

Bu çalışmada WASP-52 b ve HAT-P-19 b gezegenlerinin geçiş gözlemleri Tübitak Ulusal Gözlemevinin 1 metre birincil ayna çaplı T100 teleskobuyla odak dışı gözlem tekniği ile gözlenmiştir. Ayrıca barınak yıldızların tayfları ilgili gözlemevlerinin veritabanlarından alınmış ve sentetik tayf tekniği ile tekrar analiz edilerek yıldızların atmosfer parametrelerine ulaşılmıştır. Çeşitli kataloglardan barınak yıldızların çeşitli parlaklıkları ve Gaia paralaksları kullanılarak yıldızların tayfsal enerji dağılımı çıkarılmıştır. Bu dağılımdan elde edilen veriler teorik eş yaş eğrileri ile beraber modellenerek yıldızların mutlak niceliklerine ulaşılmıştır. Literatürde bu ötegezegenlerin kütle çekimle bağlı olduğu barınak yıldızlar için sunulan dikine hız eğrilerinden elde edilen nicelikler, tayfsal enerji dağılımları, geçiş ışık eğrileri ve atmosfer parametreleri beraber modellenerek gezegenlerin ve barınak yıldızların mutlak parametrelerine ulaşılmıştır. Literatürde, yıldızların uzaklıkları tayfsal paralaks yöntemi ile hesaplanmıştır. Ancak bu tez çalışmasında yıldızların yarıçapları hesaplanırken doğrudan GAIA paralaks açıları ve yıldızların tayfsal enerji dağılımı kullanılmıştır. Bu nedenlerle yıldızların ışınım güçleri ve dolayısıyla yarıçapları literatürden daha doğru bir şekilde bulunmuştur. Bu da gezegenlerin yarıçaplarının daha doğru bulunmasına olanak sağlamıştır. Ayrıca gezegenlerin geçiş ışık eğrileri, literatürdeki çoğu ışık eğrisine göre çok daha az saçılmaya sahiptir. Bu da geçiş parametrelerinin daha hassas ölçülmesini sağlamıştır. Yıldızın ortalama yoğunluğu da bir geçiş parametresi olduğundan ve yıldızın yarıçapı doğru bir şekilde ölçüldüğünden, yıldızın kütlesi de literatüre göre daha hassas ve doğru bir şekilde hesaplanmıştır. Çalışmada ayrıca amatör astronomların yapmış olduğu fotometrik gözlemler, literatürden toplanan fotometrik gözlemler ve T100 gözlemleri birleştirilerek geçiş zamanı değişimi analiz edilmiştir ve sonucunda sistemlerin yeni efemerisleri elde edilmiştir. Geçiş zamanındaki bu değişimin sistemde olası bir 3. cisimden kaynaklanabileceği tartışılmıştır. National Observatory with 1 meter telescope, T100 by making use of the so-called telescope defocusing technique to obtain precise light curves. Archive spectra of the targets have been reanalyzed with spectral synthesis technique to obtain stellar atmospheric parameters. Broad-band magnitudes and Gaia distances of the targest have been modeled together with the atmospheric parameteres to fit spectral energy distributions of the host stars and obtain the stellar radius through luminosity relation. Gaia distances of stars are quite diffrent from that found in the literature with the spectral parallax method. Therefore luminosities and thereby radii of stars found in this work are both more precise and more accurate. T100 light curves have less scatter than most of the transit light curves from the literature given for these planets, thanks to the defocusing technique. Therefore transit parameters are also more precise than the literature values. Mean density of the host star is one such parameter, which can be better constrained with precise light curves and more accurate stellar parameters. Absolute parameters of transiting exoplanets depend strongly on the quality of the observational data and the derived absolute parameters of their host stars. Hence the precision of the stellar parameters have been reflected on the precision of the final exoplanet parameters for HAT-P-19 b and WASP-52 b, which have been studied in detail within this thesis study. In addition, minimum times from amateur observers, literature and T100 data are combined and ephemeris information of the systems have been refined. Analyses of the transit timing variations have been inconclusive for both systems in this study.