Batı Türkiye’de yayılış gösteren su sıçanı, arvicola terrestris (linnaeus, 1758) (mammalia: rodentia) populasyonlarının rapd-pcr analizi


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Sevilay ÜSTÜNBAŞ

Danışman: REYHAN ÇOLAK

Özet:

Su sıçanları (Arvicola terrestris) Palearktik bölgede geniş yayılış gösterirler. A. terrestris’in Türkiye’de 3 alt türü bulunmaktadır. Avrupa ile Asya arasında yer alan Türkiye’de, A. terrestris genetik düzeyde çalışılmamıştır. Bu çalışmanın amacı, Trakya ve Anadolu’da yayılış gösteren A. terrestris’in genetik yapısını DNA düzeyinde incelemek, populasyon genetiğine ve taksonomisine katkıda bulunmaktır. Bu çalışma ile A. terrestris’in Türkiye populasyonları ilk kez RAPD-PCR tekniği kullanılarak analiz edildi. Türkiye’deki 9 lokaliteden toplam 38 birey çalışıldı. Çalışılan 23 RAPD markerinin 17 tanesi tutarlı sonuçlar vermiş olup 146 polimorfik RAPD bandı ortaya koymuştur. Çalışılan populasyonlar arasındaki genetik ilişkileri göstermek için Nei’nin genetik mesafe ve genetik benzerlik hesaplamaları kullanıldı. Hesaplamalar POPGENE ve POPULATION bilgisayar programlarıyla yapıldı. A. terrestris populasyonları için hesaplanan genetik çeşitlilik Denizli populasyonunda H= 0.0514 (P= %12.33) ile Afyon populasyonunda H= 0.0949 (P= %23.9) aralığındadır. A. terrestris populasyonlarındaki toplam genetik çeşitlilik Ht= 0.1463 olarak hesaplandı. Çalışılan populasyonlar arasındaki genetik farklılaşmayı gösteren GST değeri 0.4968 olarak bulundu. Genetik mesafe değerleriyle çizilen dendogramda A. terrestris populasyonları 2 küme oluşturdu. Birinci kümede Trakya populasyonu tek başına yer alırken, ikinci kümede Anadolu populasyonları alt kümeler oluşturdu. Sonuç olarak, RAPD-PCR marker sistemi A. terrestris alttürlerini birbirinden ayırdı.