Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Sinem Toprak
Danışman: BAŞAK KOCA ÖZER
Özet:Bilimsel olarak ilk defa 1753 yılında İsveçli biyolog Carl Linnaeus tarafından tanınan "Agave L.", Meksika ve Karayiplerin bazı bölgelerinin endemik bitkisidir. Buralardan İspanyollar ve Portekizliler aracılığı ile Avrupa, Afrika ve Uzak Doğu'ya kadar ulaşmıştır. Agave, Latin Amerika'da, özellikle de Meksika'da, toplum için tarih boyu çok önemli bir yere sahip olmuştur. Bitki, tek başına birçok ihtiyacı karşılamıştır. Agro-ekolojik ve etnofarmakolojik açıdan değerlendirildiğinde gelecek vadeden bir bitkidir. Bu çalışmada Latin Amerika toplumlarında kültürel ve endüstriyel anlamda büyük değer taşıyan agave bitkisinin geçmişi ve bugününün, etnobotanik ve antropolojik açıdan karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda arkeolojik veriler, yazılı tarih verileri, Uluslararası Gıda Kuruluşları çıktıları ve edebi eserlerden yararlanılarak derleme yöntemi ile karşılaştırmalı analizler gerçekleştirilmiştir. Çalışmada elde edilen sonuçlara göre agavenin tarih boyunca sosyal, kültürel ve ekonomik anlamlarda Latin Amerika'da, özellikle de Meksika'da, Kolomb öncesi dönemlerden günümüze topluma büyük katkılar sağladığı gözlemlenmiştir. Agaveden Kolomb öncesi dönemde daha çok yararlanıldığı ve günümüzde daha çok tequilanın hammaddesi olarak tanındığı ve tequila ihracatından ve agave kaynaklı ekoturizmden Meksika'nın büyük ekonomik gelirler elde ettiği tespit edilmiştir. Ülkemizde de Akdeniz kıyıları başta olmak üzere birçok yerde süs bitkisi olarak kullanılmakta olduğu, hammaddesi agave olan bazı kozmetik ürünlerinin satışına başlandığı ve aynı zamanda agave şurubunun tatlandırıcı olarak kullanılmasına rağmen bitkinin yeterince tanınmadığı belirlenmiştir.