Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HANDE BULUT
Danışman: KADRİYE ÖZÇELİK
Özet:Batı Toroslar' da yer alan Katran Dağı mağaraları kazıları sonucu ele geçen kemik aletlerin incelenmesi, tekno- tipolojik sınıflandırmalarının ve değerlendirmelerinin yapılması, Karain, Suluin ve Öküzini mağaraları arasındaki benzerlik, farklılık ve bağlantıların ortaya konulması son derece önem taşımaktadır. Gerek dönemsel bağlantı ve ilişkiler gerek kullanılan teknikler gerekse tipolojik sınıflandırma, söz konusu kemik aletlerin kapsamlı bir şekilde ortaya konulması bakımından kaçınılmaz bir zorunluluktur. Karain, Suluin ve Öküzini mağara kazılarından ele geçen kemik aletlerin tanımlamaları, tipolojik sınıflandırmaları, hayvan ve kemik tür tayinleri, üretim teknikleri gibi konular hakkında önemli sonuçlar elde edilmiştir. Tez kapsamında Karain, Suluin ve Öküzini mağaraları ve bu mağaralarda yapılan kazılar sonucunda ele geçen kemik aletler yer almıştır. Söz konusu materyalin tipolojik analizleri yapılarak eser karşılaştırması gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda Karain Mağarası'ndan 396, Suluin Mağarası'ndan 340 ve Öküzini Mağarası'ndan 117 adet olmak üzere toplamda 853 adet kemik alet tekno-tipolojik olarak değerlendirilmiştir. Bunlar arasında her üç mağarada da çeşitli tekniklerle üretilmiş bızlar ilk sırada yer almaktadır. Bunları işlenmiş kemikler, iğne ve iğne parçaları, işlenmiş boynuzlar, ok ve mızrak uçları, spatulalar, kabuk soyucular ve kaşıklar takip etmektedir. Ele geçen kemik aletlerin üretiminde kullanılan teknikler arasında Rasping (Aşındırma) tekniği ile üretilmiş parçalar ilk sırada yer almaktadır. Ayrıca Cutting (Kesme), Smoothing (Düzleştirme), Scraping (Kazıma), Isısal İşlem, Drilling (Delme), Grinding (Sürtme), Splitting (İki Parçaya Ayırma), Grooving (Oluk Açma), Carving (Oyma), Polishing (Cilalama) ve Knapping (Yontma) gibi farklı teknikler de uygulamalar arasında yer almaktadır. Yapılan sınıflandırma çalışmaları sonucunda Karain, Suluin ve Öküzini'nde bulunan ortak alet grupları ile her bir mağaraya özgü olan alet tipleri tespit edilmiştir. Tez çalışmamız; 462 sayfa, 219 tablo, 235 grafik, 32 figür, 30 levha, çok sayıda çizim ile harita ve şemalardan oluşmaktadır.AbstractAnalyzing the bone objects obtained from the caves in Katran Mountains in Western Taurus region, their techno-typological categorization and evaluation are highly important. Revealing the similarities, differences as well as relations between the caves of Karain, Suluin and Öküzini caves is also quite eminent. It is a must to maintain periodical correlations and relations, techniques used and typological categorization in order to explain the bone objects in detail. Significant results for the subject matters such as descriptions, typological classifications, animals and bone type discriminations and production techniques of the bone tools from Karain, Suluin and Öküzini cave excavations have been obtained. In this study, caves of Karain, Suluin and Öküzini and the bone tools obtained from those through excavations have been included. Comparison of works has been carried out once the typological analyses are done. As a result of these analyses, a total of 853 bone tools, 396 of which are from Karain Cave, 340 of which are from Suluin Cave and finally 117of which are from Öküzini Cave, have been evaluated techno-typologically. Among these, awls of different techniques get the first rank in all of the caves. What comes next are the modified bones, needles and particles, modified horns and antlers, arrow heads and spearheads, spatuls, bark extractors and spoons. When the subject matter is the production techniques of the obtained tools, the ones created by rasping are the first. Besides, different techniques such as Cutting, Smoothing, Scraping, Thermal Treatment, Drilling, Grinding, Splitting, Grooving, Carving, Polishing and Knapping are among the applications. In line with the classification made in this study, tool types for each cave besides common tool groups of Karain, Suluin and Öküzini have been identified. The study has: 462 pages, 219 tables, 235 graphics, 32 figures, 30 panels, and numerous drawings, maps and schemes.