Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BAĞDAGÜL KAYA CANER
Danışman: GÜLİN GÜNGÖR
Özet:Enerji yatırımlarında doğan uyuşmazlıklar yatırım tahkimi davaları içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Öyle ki yatırım tahkimi davalarının yarısından çoğu enerji ve doğal kaynaklara ilişkin yatırım uyuşmazlıklardan kaynaklanmaktadır. Bu kapsamda, tarihsel perspektifte bakıldığı zaman koloni döneminden günümüze kadarki süreçte, günümüzdeki manası ile uluslararası yatırım hukukunun şekillenmesinde enerji yatırımlarından doğan uyuşmazlıklara ilişkin verilen kararların önemli bir rolü olmuştur. Günümüzde, çağdaş uluslararası yatırım hukuku olarak kabul edilen sistem içerisinde, sayısı üç bini aşan ikili yatırım anlaşması, ellinin üzerinde tarafı olan Enerji Şartı Anlaşması gibi çok taraflı yatırım anlaşmaları ve proje bazlı hükümetler arası anlaşmalara bağlı ev sahibi devlet anlaşmaları yer almaktadır. Anılan anlaşmalarda yer alan muamele standartları ile diğer hükümler ile enerji yatırımcılarına koruma sağlanmakta ve uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin hükümler vasıtasıyla yabancı yatırımcıların ev sahibi devletler aleyhinde tahkim yargısına başvurmalarına imkân tanınmaktadır. Öte yandan, günümüze kadar gelen süreçte, enerji yatırımların gerçekleştirildiği hukuki vasıtalar, bu yatırımların niteliği ve niceliği değişiklik göstermiştir. Bu süreçte devletlerin yatırımların gerçekleştirilmesindeki rolü enerji piyasalarına ilişkin yaşanan serbestleşme ve küreselleşme sonrası değişlikler geçirmiştir. Bu süreçte yatırım tahkimi davalarındaki taraflar değiştiği gibi dava sayılarında büyük artışlar görülmeye başlanmıştır. Bu konjonktürde, enerji yatırımları özelinde ve yatırım tahkimi genelinde gelinen nokta eleştirilere konu olmuş bu çerçevede Avrupa Birliği, kendi aralarında yapmış olduğu ikili yatırım anlaşmalarını sona erdirmiş ve Enerji Şartı Anlaşmasının modernize edilmesi dahil yeni yaklaşımlar geliştirilmeye başlanmıştır. Bir anlamda ev sahibi devletlerin rızaları ile içine girdikleri sürecin kendi kontrollerinden çıkması sürecin yeniden tasarlanmasını gündeme getirmiştir.