İLKÖĞRETİM OKULLARINDA YÖNETİMİN DEMOKRATİKLİK DÜZEYİNİN KATILIM ÖZGÜRLÜK VE ÖZERKLİK BOYUTLARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ (Balıkesir İli Örneği)


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2003

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İsmail ZENCİRCİ

Danışman: İnayet AYDIN

Özet:

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim okulu yöneticilerinin, sınıf öğretmenleri vebranş öğretmenlerinin ilköğretim okullarındaki yönetimin katılım, özgürlük ve özerklik boyutlarında demokratiklik düzeyinin belirlenmesidir Bu betimsel çalışmanın genel evreni, Türkiye'deki ilkö ğretim okullarıdır. Ancak araştırmacının tüm evrene ulaşımını kısıtlayan güçlüklerden dolayı veriler Balıkesir ili merkezindeki 32 ilköğretim okulunda90 okul yöneticisi, 347 branş öğretmeni,400 sınıf öğretmeninden 'Demokratik E ğilimÖlçeği' ve 'Yönetimin Demokrat ik Düzeyini Saptama Anketi' yoluyla elde edilmi ştir.Her iki ölçekten elde edilen veriler SPSS veri analizi program ı kullanılarak analiz edilmiştir. Farkl ı değişkenlere bağlı olarak katılımcıların oluşturdukları ikili grupların görüşleri arasındaki fark bağımsız grup 't' testi ile analiz edilmi ş ve katılımcılarınikiden çok gruba ayrılmasında grupların görüşleri arasında bir farklılık olup olmadığını anlamak için tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanm ıştır. Varyans analizi grupların görüşleri arasında farklılık olduğunu göstermiş ve bu farklılığın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek için anlamlılık testi LSD uygulanmıştır. Eldeedilen bulgular yönetici, branş ve sınıf öğretmenlerinin yarıya yakının demokratik ve diğer yarısının da otokratik eğilime sahip olduğunu göstermektedir. Yöneticiler kendiyönetimlerini demokratik olarak belirtmelerine karşın, öğretmenlerin görüşleri yönetimin daha az demokratik oldu ğu yönündedir. Ayrıca her iki grup ö ğretmenin katılım, özgürlük ve özerklik ile ilgili görüşleri arasında farklılıklar bulunmaktadır.Bulgulara dayalı olarak aşağıdaki öneriler sunulmuştur:1. Öğretmenler ve diğer okul personeli kendi isteği ve değer yargısına bağlıolarak davranmaya özendirilmeli ve desteklenmelidir.2. Yönetimin katılım, özgürlük ve özerklik boyutları açısından araştırılmasına yönelik bu çalışmanın nitel sonuçlarını ortaya koymak için nitel araştırma yöntemleri uygulayarak derinlemesine çalışmalar yapılabilir.