Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜLAY ÇOKSARI
Eş Danışman: NEVZAT ARTIK, HAYRİYE GÜLÇİN SALTAN İŞCAN
Özet:Bu çalışmada Anadolu Tıbbı'nda yer alan İbn-i Sina'nın El-Kânûn Fi't-Tıbb ve Şerefeddin Sabuncuoğlu'nun Mücerrebname adlı eserlerinden yararlanılarak hazırlanmış, farklı bitkisel karışımların genel kimyasal bileşimleri, biyolojik ve antiepileptik aktiviteleri araştırılmıştır. Çalışmada toplam 6 çeşit kurutulmuş bitki (herba ve kök) kullanılmış olup bu bitkilerden belirli oranlarda alınarak bal, sirke ve şarap ile farklı bileşimlere sahip 3 ayrı bitkisel karışım (Ada soğanı sirke ektresi (ASSE); Şarab-ı Raşen ekstresi (ŞRE); Tiryakül Erbaa Ekstresi (TEE) hazırlanmıştır. Çalışmamızda genel kimyasal bileşim açısından en yüksek su, protein ve kül içeriği sırasıyla ASSE (%28 su), ŞRE (%10.74 protein) ve ASSE'de (%3.28 kül) tespit edilmiştir. Ayrıca bitkiler arasında en yüksek toplam fenol miktarı (50.69 mg/g ekstre) Aristolochia clematitis'de belirlenmiş iken bitkisel karışımlar içerisinde ise en yüksek 10.48mg/g ekstre ile ASSE'de tespit edilmiştir. Scilla maritima (Ada Soğanı, AS)'nın metanollü ekstresindeki sillaren A ve prosillaridin içerikleri ASSE'den daha yüksek bulunmuştur. Inula helenium metanollü ekstraktının antioksidan aktivitesinin 0.25 mg/ml konsantrasyonda %94.80±0.30 olduğu ve bunu sırasıyla Commiphora molmol, A. clematitis ve Laurus nobilis'in metanollü ekstrelerinin takip ettiği belirlenmiştir. Farklı bitkisel karışımların miyoklonik nöbetlerin başlangıç zamanı (s) üzerine etkisi incelendiğinde miyoklonik nöbete en geç giren grubun PTZ+ASSE-100mg/kg uygulamasında (76.83 s), en kısa sürede PTZ-50mg/kg (kontrol grubu) uygulamasında (50.83 s) gerçekleştiği tespit edilmiştir. En uzun süren tonik klonik nöbetin PTZ-50mg/kg (kontrol grubu)'de (73.67 s) gerçekleştiği, kullanılan bütün bitkisel karışımların bu süreyi anlamlı bir şekilde kısalttığı, bununla birlikte en kısa tonik klonik nöbet süresinin PTZ+ASSE-100 mg/kg uygulanan grupta (9.33 s) görüldüğü tespit edilmiştir. Toplam motor süresinin en kısa PTZ+TEE-70 mg/kg uygulamasında (28.17s) gerçekleştiği belirlenmiştir. In this study, the general chemical compositions, biological and antiepileptic activities of different herbal mixtures were investigated by using Ibn-i Sina's El-Kânûn Fi't-Tıbb and Şerefeddin Sabuncuoğlu's Mücerrebname in Anatolian Medicine. Fort his purpose, total of 6 different dried plants (herba and root) were used and using certain proportions from these plants, different combinations of 3 different herbal mixtures (Vinegar Extract of Scilla maritima (ASSE); Şarab-ı Rasen Extract (ŞRE); Tiryakül Erbaa Extract (TEE) were prepared with honey, vinegar and wine. As a result, the highest water, protein and ash content in terms of general chemical composition was found respectively in ASSE (28% water), SRE (10.74% protein) and ASSE (3.28% ash), among the plants which the highest total phenol ingredient (50.69 mg / g extract) was determined in Aristolochia clematitis, while the highest rate was found in ASSE (10.48 mg / g extract) in herbal mixtures. Scillaren A and proscillaridine content in the methanolic extract of Scilla maritima (Ada Soğanı, AS) were higher than ASSE. The antioxidant activity of Inula helenium methanol extract, was 94.80 ± 0.30% at a concentration of 0.25 mg/ml, followed by methanol extracts of Commiphora molmol, Aristolochia clematitis and Laurus nobilis, respectively. When the effects of different herbal mixtures on the onset time (s) of myoclonic attacs were examined, it was observed that the group entering the myoclonic attact lasted in PTZ + ASSE-100mg / kg application (76.83 sec) and in the shortest time PTZ-50mg / kg (control group) application (50.83 sec) was determined. It was determined that the longest tonic-clonic attack occurred in PTZ-50mg / kg (control group) (73.67 sec) and all used herbal mixtures shortened this time significantly, however the shortest tonic-clonic seizure duration was observed in the PTZ + ASSE-100 mg/kg applied group (9.33 sec). It was determined that total motor time was the shortest PTZ + TEE-70 mg / kg application (28.17sec).