Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ADEM BEYHAN
Danışman: İNAYET AYDIN
Özet:Bu çalışma, Ankara ili merkez ilçelerinde (Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak, Pursaklar, Sincan, Yenimahalle) bulunan kamu ilkokullarında görevli yönetici ve öğretmenlerin informal gruplara ve okul yöneticilerinin informal grupları yönetme tarzlarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin yer aldığı "karma araştırma" modeli benimsenmiştir. Araştırmanın hedef evrenini, Ankara ili merkez ilçelerinde bulunan kamu ilkokullarında görev yapan 907 yönetici ve 13580 sınıf ve branş öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmanın örnekleminde 345 yönetici ve 477 öğretmen yer almıştır. Çalışmanın nitel bölümüne kamu ilkokullarında görev yapan 15 okul müdürü ve 15 öğretmen katılmıştır. Örnekleme, araştırmacı tarafından geliştirilmiş, "İnformal Gruplar Listesi", "İnformal Gruplara Katılma Nedenleri Ölçeği", "İnformal Grupların Okula Etkisi Ölçeği" ve "İnformal Grupları Yönetme Tarzı Ölçeği" uygulanmıştır. Elde edilen veriler, SPSS programında çözümlenmiştir. Örneklemde yer alan yönetici ve öğretmenlerin ölçeklere verdikleri yanıtların aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Katılımcıların informal gruplara ve yöneticilerin informal grupları yönetme tarzlarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi ve çeşitli demografik değişkenlere göre incelenmesinde T-testi, Mann Whitney U Testi, ANOVA ve Kruskal Wallis H testleri kullanılmıştır. Farkın kaynağının saptanmasında LSD ve Mann Whitney U testleri kullanılmıştır. İnformal grupları yönetme tarzları ile informal gruplara katılma nedenleri arasındaki ilişkinin incelenmesinde korelasyon testi uygulanmıştır. Anlamlılık testlerinde α=,05 anlamlılık düzeyi esas alınmıştır. Araştırmanın nitel bölümünde katılımcılar ile görüşme yapılmış ve görüşme dökümleri içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmada okullarda en çok referans ve ilgi gruplarının bulunduğu bunu sırasıyla arkadaşlık ve çıkar gruplarının takip ettiği görülmüştür. Yönetici ve öğretmenler, öğretmenlerin en çok "kendini bir yere ait hissetmek", "arkadaş edinmek", "dayanışma göstermek" ve "duygularını paylaşmak" için informal gruplara katıldıklarını düşünmektedirler. Yine yönetici ve öğretmenler informal grupların, okulda resmi iletişimin yanı sıra ek iletişim kanalları oluşturarak ve sosyal etkinlikler ile öğretmenlerin kaynaşmasını sağlayarak okula olumlu etkide bulunduğunu, diğer taraftan okulda dedikoduya yol açarak ve değişime karşı direnç yaratarak okula olumsuz etkide bulunduğunu düşünmektedirler. Yönetici görüşlerine göre yöneticiler, informal grupları yönetmede sırasıyla demokratik, otokratik ve ilgisiz yönetim tarzını benimsemektedirler. Öğretmen görüşlerine göre ise yöneticiler, sırasıyla demokratik, ilgisiz ve otokratik yönetim tarzını benimsemektedirler. Araştırma sonuçlarına göre yöneticilerin demokratik yönetim tarzı ile informal gruplara katılmada kişisel nedenler ve toplumsal nedenler alt boyutlarına ilişkin görüşleri arasında düşük düzeyde pozitif yönde; otokratik yönetim tarzı ile informal gruplara katılmada kişisel nedenler ile düşük düzeyde pozitif yönde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Öğretmen görüşlerine göre ise yöneticilerin demokratik yönetim tarzları ile kişisel nedenler alt boyutuna ilişkin öğretmen görüşleri arasında düşük düzeyde pozitif yönde; yöneticilerin demokratik yönetim tarzları ile toplumsal nedenler alt boyutuna ilişkin öğretmen görüşleri arasında orta düzeyde pozitif yönde; yöneticilerin ilgisiz yönetim tarzı ile toplumsal nedenler alt boyutuna ilişkin öğretmen görüşleri arasında düşük düzeyde negatif yönde ilişki tespit edilmiştir. This study was carried out in order to determine the opinions on informal groups of the administrators and teachers working in public primary schools located in central districts of Ankara (Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak, Pursaklar, Sincan, Yenimahalle), and to determine their opinions about Administrators' Styles of Managing Informal Groups. A mixed type research design in which quantitative and qualitative methods were included was employed in this study. In quantitative stage, the target population of the study consisted of 907 administrators and 13580 teachers working at public primary schools located in central districts of Ankara. The sample of the study included 345 administrators and 477 teachers. In the qualitative stage, the study group was composed of fifteen administrators and fifteen teachers working in public primary schools. "List of Informal Groups", "Reasons for Joining Informal Groups Scale", "Impact of Informal Groups on School Scale" and "Styles of Managing Informal Groups Scale" developed by the researcher, were used in this study. The data gathered from the study was analyzed by SPSS program. Arithmetic mean and standard deviation values were calculated for the scores of the participants in the sample. T-test, Mann Whitney U Test, ANOVA and Kruskal Wallis H tests were used to determine the views of the participants about the informal groups and how the administrators manage the informal groups and to analyze opinions according to various demographic variables. LSD and Mann Whitney U tests were used to determine the source of the difference. Correlation test was used to examine the relationship between the styles of managing informal groups and the reasons for joining informal groups. α = 0.05 significance level was based on in significance tests. In the qualitative part of the research, interviews were conducted with the participants and the content analysis was used for interview transcripts. In the study, it was found that there were the most reference and interest groups in the schools and these groups are respectively followed by friendship and interest groups. Administrators and teachers think that the teachers are joining into informal groups for reasons such as "sense of belonging", "making friends", "being in solidarity" and "sharing emotions". In addition, the administrators and teachers think that informal groups influence school positively by creating additional communication channels beside formal communication and by integrating teachers with social activities; on the other hand they think that it has a negative effect by causing gossip at school and by creating resistance to change. According to the views of administrators, administrators have employed "democratic", "autocratic" and "laissez faire" management styles respectively; and according to the teachers' views, administrators have employed democratic, laissez faire and autocratic management styles respectively. According to results of the research, there has been found; a weak positive correlation between democratic management styles of administrators and administrators' views on personal and social reasons sub-dimensions in joining into informal groups; a weak positive correlation between autocratic management styles of administrators and administrators' views on personal reasons sub-dimension in joining into informal groups. On the other hand, according to views of teachers, it has been found that; a weak positive correlation between democratic management styles of administrators and teachers' views on personal reasons sub-dimensions in joining into informal groups; a moderate positive correlation between democratic management styles of administrators and teachers' views on social reasons sub-dimensions in joining into informal groups; a weak negative correlation between laissez faire management styles of administrators and teachers' views on social reasons sub-dimensions in joining into informal groups.