Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FAİK METİN TİRYAKİ
Danışman: SÜLEYMAN YILMAZ
Özet:Varlıkların, menkul kıymetler vasıtasıyla tedavülü kavramı 150 yıllık bir geçmişe sahiptir. Modern menkul kıymetleştirme, ilk kez Amerika Birleşik Devletleri'nde 1970'lerde ipotek teminatlı konut kredilerine yatırım yapmak isteyen kurumsal yatırımcıların, ikincil piyasalarda alım-satım yapmalarını kolaylaştıracak bir planın parçası olarak yapılandırılmış ve 1980'lerde Avrupa'da da uygulanmaya başlanmıştır. Menkul kıymetleştirme, hukukumuza yabancı bir kurum değildir. Medeni Kanunumuzda düzenlenmiş olan taşınmaz karşılığı tahvil çıkarma, seri halinde ipotekli borç senedi ve irat senedi çıkarma ve rehinli tahvilat esasen birer menkul kıymetleştirmedir. Ancak kavram olarak "varlığa dayalı menkul kıymet" ve "menkul kıymetleştirme", ilk kez 2499 sayılı mülga Sermaye Piyasası Kanunu'na 3794 sayılı Kanun ile eklenen 13/A maddesinde kullanılmıştır. 5582 sayılı Konut Finansmanı Sistemine İlişkin Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla menkul kıymetleştirme alanında önemli değişiklikler yapılmıştır. Yürürlükte bulunan 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nun 57-61'inci maddeleri arasında "Konut ve Varlık Finansmanı ile İpotek Finansman Kuruluşları" bölüm başlığı altında konuyla iligli temel düzenlemeler bir araya toplanmıştır. Menkul kıymetleştirmeye dair önemli alt düzenlemeler ise; Varlığa veya İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetler Tebliği (III-58.1 VİDMK Tebliği) ve Teminatlı Menkul Kıymetler Tebliğidir. (III-59.1 TMK Tebliği) Öte yandan, yapılan tüm düzenlemelerde, menkul kıymetleştirme kurumunun hukuki ilişkilerin nitelikleri ortaya konulamamıştır. Bu duruma, yurtiçi ve yurtdışı ekonomik sorunların eklenmesi menkul kıymetleştirmeye yönelik negatif bir algıya da neden olmuştur. Çalışmamızda özetle; menkul kıymetleştirme kurumunun hukuki niteliğinin belirlenmesi yanında, işlemin tarafları mevcut hukuki kavramlar ve kurumlar içerisinde irdelenmiştir. Bazı konularda, örneğin ipotek teminatlı menkul kıymet sahipleri lehine oluşturulan "teminatın" alacak rehni mi yoksa kendine özgü yeni bir teminat mı olduğuna ilişkin tartışmalara ve şahsi kanaatimize yer verilerek gelecekte yapılacak çalışmalara yol gösterici olunmaya çalışılmıştır. A bank could securitize a portfolio or part of a portfolio of loans or derivatives and sell the associated risk to a third-party investor. Securitization is the financial practice of pooling various types of contractual debt such as residential mortgages, commercial mortgages, auto loans or credit card debt obligations and selling said consolidated debt as bonds to various investors. The principal and interest on the debt, underlying the security, is paid back to the various investors regularly. In Turkey, "Law Amending the Laws Related to Housing Finance System (Law Number 5582) regulates securitization. Law Number 5582 arranges many laws such as Capital Markets Law (CML) Number 6362, The Law of Protection of Consumers Law Number 4077 and 6502 and so on. Housing Finance is regulated in CML. According to CML; Housing finance is extension of loans to consumers to acquire houses; leasing of houses to the consumers through financial leasing; and extension of loans to consumers where such loans are secured by the houses that the consumer owns also loans extended to refinance the loans explained in this context are also included in the housing finance. There are four types of securities regulated in CML. Mortgage Covered Bonds and Asset Covered Bonds (Article 59 of CML), Mortgage Backed Securities and Asset Backed Securities (Article 58 of CML). Mortgage covered bonds and asset covered bonds are debt securities which are general obligations of the issuer and secured by assets in the cover pools. Cover pools are consist of receivables secured by mortgage, consumer credits, commercial credits, export receivables, receivables from financial and operational leasing contracts, receivables of joint stock companies (exclude banks) with activities in the production of goods, services and forward sales made to customers. On the other hand, mortgage backed bonds and asset backed bonds are debt securities which are belongs to Housing finance fund or Asset finance fund (Article 58 of CML). In Turkey, Housing finance fund and Asset finance fund are a property established by means of the funds collected in return for mortgage backed securities issued on behalf of the mortgage backed securities` holders, in accordance with the principle of fiduciary ownership. Turkish securitizaitons' regulations are mainly affected by German Pfandbrief Act (mortgage covered bonds and asset covered bonds) and Securities Act of 1933 of USA (mortgage backed bonds and asset backed bonds). So while making any interpretation one may be benefited from German and USA cases. Against that background, our study consists of three sections. In the first section of our study, we adress to general defitions and some important keywords. The second section adresses to the the concept of securitization, Housing Finance System, mortgage backed bonds and asset backed bonds are debt securities and legal framework. The third and last section deals with securitization process, parties of the securitization and legal responsibilities of the parties.