Okuma öncesinde sırasında ve sonrasında düşün (3D) stratejisi öğretiminin öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin okuduklarını anlama becerilerine etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: TAHSİN FIRAT

Danışman: CEVRİYE ERGÜL

Özet:

Bu çalışmada 3D stratejisi öğretiminin öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin bilgi verici metinleri anlama becerileri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu sürecin ayrıca bu öğrencilerin geliştirdikleri becerilerin sürdürülmesi, farklı türdeki metinlere genellenmesi ve bilişsel ve üstbilişsel okuma stratejilerini kullanımlarına etkileri araştırılmıştır. Bunların yanı sıra, metin yapısı farkındalık öğretiminin bu öğrencilerin anlama becerileri üzerine etkileri de incelenmiştir. Araştırmada tek denekli desenlerden “Denekler Arası Çoklu Yoklama” kullanılmıştır. Araştırma, altıncı sınıfta öğrenim gören, öğrenme güçlüğü tanısı almış üç öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Öğretim oturumlarında tanımsal türde bilgi verici metinler kullanılmıştır. Strateji öğretiminin etkilerini değerlendirmek amacıyla her bir metin için bilgi birimlerine yönelik 13, metindeki bilgilerden çıkarım yapmak için üç olmak üzere toplam 16 soru kullanılmıştır. Genelleme becerileri ise farklı tür ve yapıdaki metinler ve bu metinleri anlamaya yönelik sorular kullanılarak değerlendirilmiştir. Uygulama süreci deneklerin başlama düzeyi verileri alındıktan sonra metin yapısı farkındalık öğretimi, 3D stratejisi öğretimi için model olma, rehberli uygulamalar ve bağımsız uygulamalar şeklinde sürdürülmüştür. Ayrıca deneklerin bilişsel ve üstbilişsel becerilerini değerlendirmek için müdahale öncesinde ve sonrasında sesli düşünme ve yarı-yapılandırılmış görüşme teknikleri kullanılmıştır. Müdahale sürecinden üç ve altı hafta sonra izleme verileri toplanmıştır. Veriler, her oturum sonunda her bir deneğin anlama performansları alınarak analiz edilmiştir. Veri toplama süreci video kamera kullanılarak kayıt altına alınmıştır. Araştırma sonucunda, metin yapısı farkındalık öğretiminin öğrencilerin metinlerdeki bilgi birimlerini anlamalarında sınırlı düzeyde de olsa etkili olduğu ancak metindeki v Araştırma sonucunda, metin yapısı farkındalık öğretiminin öğrencilerin metinlerdeki bilgi birimlerini anlamalarında sınırlı düzeyde de olsa etkili olduğu ancak metindeki bilgilerden çıkarım yapmalarında etkili olmadığı görülmüştür. Ayrıca 3D strateji öğretiminin öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin tanımsal türde bilgi verici metinleri anlamalarında etkili olduğu, kazandıkları becerileri izleme oturumlarında sürdürdükleri ve bu becerileri farklı tür ve yapıdaki metinlere genelleyebildikleri ortaya çıkmıştır. Bunların yanı sıra, 3D strateji öğretiminin araştırmaya katılan öğrencilerin bilişsel ve üstbilişsel stratejileri kazanmalarında ve kullanmalarında etkili olduğu belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar alanyazın ve uygulamalar açısından tartışılmıştır. In this study, the effects of the “think before reading, think while reading, and think after reading (3D)” strategy teaching on the skills to comprehend expository texts of students with learning disabilities were investigated. Effects of the strategy on the development, maintenance, generalization of comprehension skills and the use of cognitive and metacognitive reading strategies were specifically examined. In addition, the effects of teaching text structure awareness on the comprehension skills of these students were also investigated. The study used a “multiple probe design across subjects,” which is a single-subject design. The study was carried out with three 6th grade students who were diagnosed with learning disabilities. Descriptive texts were used during teaching sessions. In order to evaluate the effects of the strategy, a total of 16 questions for each text were used: 13 for information units and three for inferences. The generalization skills were assessed using texts in different types and structures, and questions for comprehension. The research began with collecting baseline data and continued with teaching text structure awareness, modeling the use of 3D strategy, guided practice sessions, and independent practices. Furthermore, think-aloud and semi-structured interview techniques were employed to assess the cognitive and metacognitive skills of the students before and after the intervention. Maintenance data were collected three and six weeks after the intervention. Data were analyzed at the end of each session by assessing the comprehension performance of each student. Data collection process was recorded using video camera. The results of the study demonstrated that the teaching text structure awareness was partially effective on the students’ understanding of the information units in the texts but not on students to make inferences based on the text. It is also evident that the 3D strategy vii on students to make inferences based on the text. It is also evident that the 3D strategy teaching was effective in students’ comprehension of the descriptive texts. They retained their skills in follow-up sessions and generalize these skills to the texts of different types and structures. In addition, it was found that 3D strategy teaching was effective in the acquisition and use of cognitive and metacognitive strategies of the students. The results are discussed in terms of research literature and practice.