Yunan dış politikasında Avrupalılaşma ve Avrupalılaşamama (1974-2021): Türkiye ve Makedonya örnekleri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MELİHA GÜLCE KUMRULU

Danışman: Melek Melahat Fırat

Özet:

Bu tez, Yunanistan'ın Avrupalılaşma sürecini ve bu sürecin dış politikaya ne şekilde ve ne ölçüde yansıdığını ele almaktadır. Yunan dış politikasında Avrupalılaşmanın kapsamı, "ulusal konu" olarak anılan Türkiye ve Makedonya örnekleri üzerinde test edilmiştir. Yunanistan'ın Avrupalılaşması, kimi zaman gözlenebilen sapma ve tökezlemelere rağmen, modernleşmeci siyasi elitin öncülüğündeki lineer bir süreçtir. Yunan dış politikasında Avrupalılaşma, bu genel modernleşme sürecinin bir fonksiyonu olup, ona paralel biçimde gelişmektedir. Diğer yandan, ulusal dış politika konuları Avrupalılaşmaya karşı daha dirençlidir. Bu çalışmanın bulguları, bu konularda Avrupalılaşmanın ulusal intibak ve/ya bilişsel dönüşüm ve kimliğin yeniden inşasından ziyade ulusal yansıtma/yükleme formatında gerçekleştiğini ortaya koymaktadır. Avrupalılaşma, ulusal yansıtmada başarılı olabilen üye ülkelere, özgül ağırlıklarının ötesinde güç projeksiyonu olanağı sunmaktadır. Ulusal çıkarlarını azami kılma bakımından AB'nin elverişli bir çerçeve sunduğunu idrak eden Yunanistan, bu çıkarlarını Birlik içerisinde etkin biçimde teşvik etmeyi ve AB gündemine yüklemeyi zamanla öğrenmiştir. Nitekim, Yunanistan seçici bir biçimde Avrupalılaşmakla birlikte, AB'nin Türkiye ve Makedonya politikalarını "Helenleştirmekte" başarılı olmuştur. Dolayısıyla, Yunan dış politikasında Avrupalılaşmayla birlikte hedeflere dair bir dönüşümden ziyade, bu hedeflere ulaşma yöntemi bakımından aşamalı bir stratejik adaptasyondan sözetmek daha doğru olacaktır. Atina, gerek Türkiye gerek Makedonya politikasında ulusal yansıtmaya yoğun biçimde başvurmuş, ancak güç asimetrisinden ötürü farklı sonuçlar elde etmiştir.