Türkiye'de milli marşın kabûlünde güfte ve beste tartışmaları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: YAĞMUR YAŞAR

Danışman: ABDULLAH GÜNDOĞDU

Özet:

Türk kültüründe ve Türk ordu yapılanmalarında müziğin önemli bir yer teşkil ettiği günümüze değin ulaşan kaynaklardan öğrenilmektedir. Osmanlı askeri müziği de Yeniçeri Ocağı bünyesinde Mehter Takımı adı altında varlık göstermiştir. Osmanlı Padişahlarından II. Mahmud döneminde Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılıp yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye adında yeni bir ordu yapılanmasına gidilmesini takiben, Mehterhane’nin yerini almak üzere Cumhuriyet devrine kadar uzanacak olan Muzıka-i Hümâyun adında yeni bir askeri bando oluşturulmuştur. Muzika-i Hümâyun, işleyişi bakımından bir müzik okulu işlevi görmüş ve değerli müzisyenlerin yetişmesine katkı sağlamıştır. Fransız İhtilali’nden sonra Avrupa ve Balkanlarda hızla yayılan milliyetçilik akımı neticesinde Osmanlı Devleti’nde de milli hisleri kuvvetlendirmek amacıyla çeşitli marşlar yazılmıştır. Osmanlı’da bahsi geçen milli nitelikli marşların yanında II. Mahmud devrinden itibaren tahtta bulunan padişahlar için de marşlar bestelendiği görülürken, devleti ve milleti temsil etme amacıyla yazılmış bir Milli Marşa rastlanmamaktadır. Milli Mücadelenin ilk yıllarında bağımsızlık mücadelesinin yanı sıra ulus devlet olma yolunda da çaba gösteren TBMM hükümeti, ulus devletlerin sembollerinden birisi olan Milli Marş’ın yazılması için yarışma düzenlemiştir. Neticede muhalefetlere rağmen kabul olunan Mehmet Akif’in ‘‘İstiklâl Marşı’’ isimli güftesi, daha sonraki süreçte bestelenmek üzere yeni bir müsabakaya tabi tutulmuştur. Ancak bu süreç güfte seçimine nazaran daha uzun ve sancılı olmuştur. Çalışmanın asıl amacı; Milli Marş’ın bestelenmesinden, bestenin değişimine kadar geçen zaman dilimine tarihsel olduğu kadar müzikal değerlendirmeler ile de ışık tutmak ve bu hususta yapılan eleştirileri gün yüzüne çıkartmaya çalışmak olacaktır.