Dinlere karşı tarafsızlık açısından İngiltere'de din-devlet ilişkisi (Müslüman azınlık örneği)


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İSMAİL GÖNENÇ

Danışman: NİYAZİ AKYÜZ

Özet:

Bu çalışmada, İngiltere'de resmi din olarak kabul edilen Anglikan Kilisesi'nin ?dini çoğulcu? ve ?çokkültürlü? İngiliz sistemi içerisindeki konumu ve Müslüman azınlığıyla ilişkileri incelenmiştir. Lordlar Kamarası'nda Anglikan piskoposlara sabit bir kontenjanın ayrılması gibi İngiliz Kilisesi lehine olan bazı uygulamalar, farklı din ve inançlardan olan insanların bir arada yaşayabilmeleri için gerekli olan siyasal yapının tarafsızlığını tehlikeye atmıştır. Bunun yanında İkinci Dünya savaşı sonrasında İngiltere'ye de büyük bir Müslüman göçü yaşanmıştır. Müslüman azınlığı zamanla ülkede en büyük göçmen nüfusunu oluşturduktan sonra özellikle din eğitimi ve din hizmetlerinin sağlanması konusunda pek çok problemle yüzleşmiştir. Bu nedenle bu çalışmada Müslümanların pek çok sosyal, siyasi ve hukuki hakları ile Müslümanlara karşı yapılan ayrımcı tutumlar incelenmiştir. Dini çoğulculuk ve çokkültürlülük kavramları teorik olarak incelendikten sonra bu kavramların İngiltere'deki uygulama şekli ele alınmıştır. İngiltere'nin dini çoğulculuk ve çokkültürlülük ilkelerini pragmatik bir yaklaşımla benimsediği ve bu anlayışla pek çok farklı kültürü bir arada barındırdığı anlaşılmıştır. İngiltere'de dini azınlık guruplarına yönelik din eğitimi ve din hizmetleri alanlarında ayrımcı tutumların yaşandığı ve İslamofobik gelişmelerle karşılaşıldığı görülmüştür. Örneğin, Din Eğitimiyle ilgili olarak Müslüman okullarına `devlet okulu' statüsü verilmesinde bir isteksizlik görülmüştür. Aynı şekilde İslamiyet'in resmi bir din olarak kabul edilmemesi sonucunda da Müslümanlara din hizmetlerinin sağlanması konusunda gerilimler yaşanmıştır. İngiltere'de ırkların korunmasına yönelik yasal tedbirlerin olması, aynı zamanda bir ırk olan Yahudi ve Sih azınlık guruplarını koruma altına alırken, birçok ırktan oluşan Müslüman dini azınlığa yönelik yasal bir koruma getirilmeyerek Müslüman toplulukları korumasız bırakılmış ve böylece İngiltere, dini guruplar arasında gözetmesi gereken eşitlik ilkesinin gereklerini yerine getirememiştir. Abstract Here in this sudy, the status of the Anglican Church which is adopted as the official religion in the UK and its relationships with Muslim minority has been examined in the English system which is called ?religious pluralist? and ?multiculturalist?. Some applications in favor of Church of England such as seperation of fixed quota for Anglican Bishops in the House of Lords has put on the line the neutrality of political structure which is essential for people of different religions and beliefs to live together. Besides, England has experienced a huge migration of Muslims after the Second World War. After Muslims constitued the largest immigration population in the country they started to face some problems particularly in the area of religious education and religious services. Therefore here in this study many issues regarding Muslim?s social, poltical and judicial rights and discriminatory attitudes against them have been examined. After examining the concepts of `religious pluralism? and `multiculturalism? in terms of theoretical aspect, then the modes of application of these concepts in the UK has been taken in hand. It has been understood that Britain adopts the principles of religious pluralism and multiculturalism with a pragmatic approach and accommodate many different cultures by way of this understanding. It has been seen that there are some kinds of discriminatory attitudes and Islamophobic developments in the areas of religious education and religious services in Britain. For example, regarding religious education it has been seen reluctance for granting Muslim schools the status of `state scools?. Likewise, there have been some tensions in the provision of religious services to Muslims as a result of not to accept Islam as a religion. While legal measures for the protection of race in Britain have taken Jews and Sikhs whom are also racial minorities under the protection, not bringing legal protections for Muslim minorities whom are consists of many different racial groups, they have been left unprotected and thus England has not fulfilled the requirement of principle of equality which must be observed between the religious groups.