1873-1924 Döneminde Türkistan Türkmenlerinde siyasi, sosyal ve kültürel hayat


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2003

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MURAT ILLIYEV

Danışman: SEYFETTİN ERŞAHİN

Özet:

1873-1924 döneminde Türkistan Türkmenlerinde Siyasi, Sosyal ve Kültürel Hayat adı altındaki tez çalışmamızı iki bölümde ayrı ayrı incelemeye çalıştık. I. Bölümde Hive Hanlığı hakimiyetindeki Türkmenlerin durumu, Çarlık Rusya hakimiyetine Sovyetler Birliğine kadar geçen süreç içerisinde Türkmenler üzerindeki etkisi araştırıldı. II. Bölümde ise 1873-Î924 döneminde Türkmenlerin Sosyal ve Kültürel Hayatları araştırılarak incelendi. Bizim tezimizin amacı 20. yüzyıla bir Cumhuriyet çatısı altında giren Türkmenistan Türkmenlerini bu aşamaya getiren süreç ve âmiller Siyasi, Sosyal ve Kültürel açılardan ortaya koymaktadır. Bu süreçte Türkmenlerin Çarlık Rusya ile ilişkileri, söz konusu imparatorluğun hakimiyetine girmeleri, onların kendi iradelerinin dışında gelişen âmillerin Siyasi, Sosyal ve Kültürel etkinliklerin etkisi altında kaldığı irdelenmiştir. Nitekim, Türkistan Türkmenlerinin siyasi birlikteliklerinin 1850 yılından itibaren Türkmen liderlerin, Ahal'da Nur Berdi Han'ın, Merv'de Govşut Han'ın önderliğinde Çarlık Rusya imparatorluğuna karşı direnişlerin fevkalade bu dönemde kuvvetlendiğini ve pekişmeye başladığını söyleyebiliriz. Ayrıca Türkistan Türkmenlerinin 1 873 yılından başlayarak Sosyal, "Kültürel ve Ekonomik olarak gelişme ve yükselişe geçtiyse de kendi örf ve adetleri yanıda değer verdikleri varlıklardan da uzaklaşma süreci olmuştur.Abstract In this thesis study the political, social and cultural life of Türkistan Turkmens during 1873-1924 is examined in two parts separately. In the 1st part the situation of Turkmens under affect of Hiva and the influence left on Turkmens by the changing process from Tsarist Russia up to Soviet union has been examined. In the 2nd part social and cultural life of Türkistan Turkmens during 1873-1924 has been examined. The aim of the thesis is to reveal the process and factors (which brought Türkistan Turkmens into 20th century under the roof of a republic) from political, social and cultural views. This research resulted as that the relations of Turkmens with Tsarist Russia and their attachment to the Tsarist Russia and uncontrollable factors had been affected by political, social and cultural activities. As a matter of fact political co operation of Türkistan Turkmens since 1 850 under leadership of Nurberdi Khan from Akhal and Gowshut Khan from Merv caused straight and intensive resistance against Tsarist Russia. Additionally, even though social, cultural and economic developments had been appeared on Türkistan Turkmens since i«73, there had been removing of worth existences.