Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ABDULLAH ÜSTÜN
Danışman: ABDULLAH GÜNDOĞDU
Özet:Bu tez; Roma tarihyazımını, Hunlar özelinde Türk tarihinin kaynağı olarak ele almaktadır. Zira Türklerin erken dönem tarihi, komşularının sağladığı yazılı veriler sayesinde incelenebilmektedir. Batı Avrasya coğrafyası için Roma edebiyatı, böyle bir fonsiyona sahiptir. Bu çerçevede tezin; biri Roma tarihyazımı ve diğeri Roma müverrihlerinin Türklerin erken dönemleri hakkında verdikleri haberler olmak üzere iki ekseni vardır. Devrin edebi ortamı içinde; monografi, kilise tarihi ve kronik olmak üzere üç başlık altında toplanabilecek tarihyazımı türünde verilen eserler, Roma edebiyat içinde, bu alan için doğal olarak en geniş veri havuzunu sağlamaktadır. Müverrihlerin yaşadığı ve eserlerini oluşturdukları iklim olan Roma dünyasına, bu bağlam içinde değinilmiştir. Ayrıca müverrihin biyografleri ve eserlerinde Türklere açtıkları satırların bilançosu da verilmeye çalışılmıştır. İkinci ekseni oluşturan Türk Tarihinin Batı Avrasya’daki akışı, Roma tarihyazımına yansımaları kapsamında ele alınmıştır. Müverrihlerin; Hunların kim oldukları ve nasıl bir hayat sürdüklerine dair verdiği haberler, tezin üzerinde durduğu iki sorunsalı –problematiği- oluşturmuşur. Dördüncü ve beşinci yüzyıl Roma tarihyazımı ürünlerinin, metin içi ve metinler arası bağlamı çerçevesinde bu sorunsal irdelenmiştir. Böylece hem Roma edebiyatına farklı bir penceden bakılmaya hem de Türk tarihinin devamlılığını noktasındaki önemi açık olduğu halde üzerinde fazla durulmayan bir alanda tarihçiliğe katkı sunulmaya çalışılmıştır. Abstract This thesis aims a examining the Roman historiography as the source of Turkish history on the case of Hunnic history. As it is well known the earliest history of the Turks may only be studied from the evidence that their neighbours provided. The Roman literature for the western Eurasia is no exception. In this context this thesis has two central themes. One is the Roman historiography itself, phases of the the other is the details provided by the Roman historians about the earliest Turkish history. The written Roman sources for our purpose may be classified as the chronicles, ecclesiastical histories and the monographs, which are also the largest databank in the Roman literature. Therefore the Roman history is here dealt with only slightly as the historical context of the historians lived in. Also some biographical details about the historians and their digressions about the Turks are concerned here. The course of the Turkic history in the western Eurasia, which is the second central theme of our thesis is dealt with as far as it has been found in the late Roman historiography. The records of the Roman historiography about the identity of the Huns and their lifestyle constitute the two problematics we are concerning here. Therefore it is essantial to examine the late antique literature in the intertextual context. By doing so, it is aimed at both seeing the Roman literatüre from a different angle, and within the continuity of the Turkish history how one can place and use these literature as a source of a solid Turkish history.