Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TÜLİN CENGİZ
Danışman: TURGUT YİĞİT
Özet:Fransızca dichotomie, İngilizce dichotomy olarak kullanılan dikotomykavramı Yunanca dikha (ayrı) ve tomos (kesme) kelimelerinin birleşmesindenoluşmuştur. Kullanıldığı disipline göre anlamı çeşitlense de kavramın özünüoluşturan ―ikililik‖,‖çift başlılık‖, ―iki eşit parçaya ayrılma‖ oluşturur. ―HititÇağı‘nda Anadolu‘da Anaerkil İzler‖, başlığını taşıyan bu çalışmada dikotomy, MÖ.II. bin yıl boyunca Anadolu‘ya egemen olan Hitit toplumunun din, hanedanlık ve aileilişkilerinin analizindeki ―ikililiği‖ vurgulamak amacıyla kullanılmıştır.Hitit toplumundaki ikililik, yani kadın ve erkek cinsinin birbirinibütünlemesi, tamamlaması kendisini ―tanrı-tanrıça‖; ―kral, kraliçe‖ ve ―anne, baba‖ilişkilerinde açığa vurmaktadır. Evreni yöneten tanrılar topluluğunun başı olan erilFırtına Tanrısı‘nın yanında eşit yer yer daha fazla yetkiye sahip (Arinna‘nın) ―GüneşTanrıçası‖; Yeryüzü hâkimiyetine sahip olduğu varsayılan bir kralın yanındayönetime ortak olan bir ―kraliçe‖; hane halkı üzerinde egemen babanın yanındaüretime doğrudan katılan hak sahibi ―anne‖ figürü, Hititlerin ne kadar ataerkiloldukları sorgulamasını zorunlu kılmaktadır. Bu çalışmada amaçlanan da yazılıbelgelerin ışığında bu sorgulamayı yapmak ve Hitit ataerkilliğinin kırılma noktalarınıtespit edebilmektir.AbstractThe ―dichotomy‖ term, Fr. ―Dichotomie‖, is a compound which is formed bycompounding two words, Gr. dikha (separate) and tomos (cutting). Although themeanings of this word increase in variety for its using contexts, the core meaning ofthese terms as ―duality, two headed, cutting two equal parts‖ has never changed. Inthis study, called as ―The matriarchal traces in Anatolia in the Hittite Period‖ theterm dichotomy was used to stress ―duality‖ in the analyze of religious, dynastic andfamily relationships of Hittite society which reigned in Anatolia throughout 2ndmillennium BC.The duality concept in Hittite society, i.e. becoming integrated of woman andman, appears itself as a few relationship forms like ―god-goddess‖, King-queen‖ and―father-mother‖. Some facts that the sun goddess of Arinna has an equal place nearStorm god, the head of assembly of gods ruling the universe, and more authority thanhim; the ―queen‖ joined to the administrative issues near king, who was the owner ofearth domination; the ―mother‖ participated directly to the production near father, thesovereign over households, make us to think how Hittites were patriarchal. In thisstudy, we aim to investigate suchlike items in the light of written sources, and also todetermine breakpoints of Hittite patriarchal order.