Titanyum katkılamalı NiMnIn manyetik şekil hafıza alaşımlarının elde edilmesi ve martensitik faz geçişi - kalorik özelliklerinin araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: TUGAY KARABACAK

Danışman: ŞİNASİ BARIŞ EMRE

Özet:

Bu tez çalışmasında NiMnIn alaşımına Ti katkılamaları ile MMSMA (metamanyetik şekil hafıza alaşımı) olarak gösterdikleri büyük manyetizasyon değişimi, MFIS (manyetik alanla indüklenen gerilme) değerini ve manyetokalorik özelliklerini kaybetmeden hatta artırarak oda sıcaklığı yakınlarına taşımak ve histerisisi az malzemeler üretmek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda NiMnIn alaşımlarının yapısal geçiş sıcaklıklarının Ti katkılanması ile ayarlanması, manyetotermal ve manyetokalorik özelliklerinin belirlenmesi üzerine çalışılmıştır. Ni49TiMn36In14 malzemesi ark ergitme yöntemiyle üretilmiş ve sırasıyla elementel analiz (EDX), ısısal özellikleri (DSC), sıcaklığa bağlı mıknatıslanma ve manyetik alana bağlı mıknatıslanma ölçümleri yapılmıştır. Isısal özellikleri DSC yöntemi ile incelenmiş ve elde edilen verilerden kompozisyon, ısısal özellikler, faz geçiş özelliklerini karakterize eden geçiş sıcaklıkları, faz dönüşüm entropisi belirlenmiştir. Bu tez çalışmasında ayrıca malzemenin sabit manyetik alanlar altında (100 Oe, 1 T, 3 T, 5 T ve 7 T) sıcaklığa değişimine göre manyetizasyon verileri ve sabit sıcaklıkta manyetik alanın artılıp azaltılmasına ( 0 T- 5 T) göre manyetizasyon verileri elde edilmiştir. Daha sonra bu verilerden malzemenin manyetik alan uygulanması ile elde edilebilecek faz geçişi başlatmak için gerekli manyetik alan değeri (Hreq) ve tamamlaması için gerekli olan manyetik alan değeri (Hcomp) hesaplanmıştır. Son olarak malzemenin manyetik alan uygulanması ile elde edilebilecek entropi değeri (ΔSM) hesaplanmıştır. In this thesis study, it is aimed to transfer the magnetization change (MMSMA) of NiMnIn alloy with Ti doping, the magnetic field induced strain MFI value and the magneto-caloric properties to room temperature, without losing any value or even by increasing, and to produce materials with low hysteresis. With this aim, adjustment of NiMnIn alloys' structural transition temperature with Ti doping and determination of magneto-thermal and magneto-caloric properties of NiTiMnIn alloys is studied. Ni49TiMn36In14 material is produced by arc melting method and the elemental analysis, DSC, thermal magnetization and magnetic field induced magnetization measurements are done respectively. Thermal properties are inspected by DSC method and with the data obtained, the transition temperatures that characterize phase transition properties, phase transition entropy, are specified. Moreover, for the same material in use, the magnetization data under constant magnetic fields (100 Oe, 1 T, 3 T, 5 T ve 7 T) and the magnetization data with increased and decreased magnetic field ( 0 T- 5 T) under constant temperature are obtained in this thesis study. Later, the required magnetic field value to start phase transition (Hreq) and the magnetic field value to complete the transition (Hcomp) is calculated using the data obtained. Finally, the entropy value of the material (ΔSM) is computed.