AFYON BAŞMAKÇI 2 NOLU TAVUKÇULUK TARIMSAL KOOPERATİFİ’NİN KOOPERATİF İŞLETMECİLİĞİ YÖNÜNDEN ANALİZİ


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Yasemin SÜRMELİ

Danışman: AHMET ÖZÇELİK

Özet:

Bu çalışmada Başmakçı ve yöresindeki ortakların üretmiş oldukları yumurtaları ihale yolu ile satan ve ortaklarına yem, viol, aşı, ekipman, civciv ve benzeri ihtiyaçları ucuz ve kaliteli bir şekilde karşılayan Başmakçı 2 Nolu (Tavukçuluk) Tarımsal Kooperatifi örnek alınmıştır. Kooperatifin son on yıllık gelişmesi, ekonomik ve mali açıdan bilanço, gelir-gider tabloları ve çeşitli kayıtları yardımıyla incelenmiş ve tarımsal kooperatif işletmeciliği açısından da analize tabi tutulmuştur. Araştırmada ayrıca bir zaman kesiti içerisinde kooperatifin ortakları ve ortakların işletmeleriyle ilgili faaliyetleri de incelenerek ortakların işletme ekonomisine olan katkı düzeyi tespit edilmiştir. Analiz sonucunda kooperatif işletmenin 2005 yılı itibarıyla 1.640.000.-YTL’lik proje yatırım değeri olduğu, resmi kayıtlı 1440 ortağı bulunduğu ve bu ortakların da 64’ünün kooperatifle fiili olarak ilişkide olduğu belirlenmiştir. Kooperatif 2005 yılında ortaklarından aldığı 140.079.008 adet yumurtayı pazarlayarak 267.624,93.-YTL’ lik “brüt katma değer” yaratmıştır. Kooperatif işletmenin %75’lik bir kapasite ile çalıştığı, bölgede üretilen yumurtanın %90’nını pazarladığı belirlenmiştir. Ayrıca kooperatif ortaklarının işletme dışından temin ettiği tavuk yeminin de %30’unu kooperatif temin etmiştir. Kooperatif 2005 yılında ortak üreticilerin yumurtalarını yöredeki yumurta tüccarlarından %2-5 daha fazla fiyat ödeyerek satın almış, tedarik ettiği girdilerin fiyatlarını %10-15 daha ucuz tutarak satmış ve bu oranlarda ortakların işletme ekonomisine bir katkı sağlamıştır. Böylece kooperatif işletme yumurtayı toptan satarak üreticinin yumurtadan kaynaklanan gelirini ortalama %15 oranında artırmıştır.