Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MOHAMMAD NİMA BADALİ
Danışman: İRFAN KANDEMİR
Özet:Bu çalışmada Iran’ın kuzeyinde yayılış gösteren bal arısı populasyonların morfometrik ve geometrik morfometrik varyasyonu belirlemek amacı ile Iran’ın 3 farklı bölgesinden toplam 46, Türkiye-Artvin 20, Türkiye-Hakkari 13, Azerbaycan 17 ve Irak’tan 11 koloniye ait toplam 1070 bal arısı örneği analize alınmıştır. Morfometri analizi için örneklerin ön kanat, arka kanat ve arka bacaklarında bulunan 13 morfometri karakter (ön kanat uzunluğu ve genişliği, kübital a, kübital b, c genişligi, d uzunluğu, arka kanat uzunluğu ve genişliği, hamuli sayısı, femur ve tibia uzunluğu, metatarsus uzunluğu ve genişliği) ölçülmüştür. Geometri analizi için toplanan balarıların ön kanatın üzerinde bulunan damarların çakıştığı noktalar (20 nokta) TPS programları kullanılarak landmarklar ile belirlenmiştir. Elde edilen veriler (x ve y koordinatlar) şekil varyasyonların belirlemek amacıyla geometrik morfometrik paket programları ile analiz edilmiştir. Sonuçta Hakkâri, Iran, Artvin ve Irak örnekleri ayrı bir grup oluştururken, Azerbaycan örneklerinin Irak ve Hakkâri örneklerine daha yakın olduğu bulunmuştur. Artvin örnekleri Apis mellifera caucasica’ ya dâhil edilirken diğer bölgelerden toplanan örnekler Apis mellifera meda’nın farklı populasyonları olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca gerek her üç eksenin açıkladığı toplam varyasyon gerekse kolonilerin yerleşme yöndeki geometrik morfometrinin klasik morfometriye göre daha iyi sonuçlar verdiğini göstermiştir.Abstract In this study, a total of 1070 honey bees (46 colonies from three different parts of Iran, 20 from Ardahan (Turkey), 13 from Hakkari (Turkey), 17 from Azerbaijan, 11 from Iraq) are analyzed for determining geomorphometric and morphometric variations of honeybees distributed northern Iran. 13 morhometric character from fore wings, hind wings and hind legs are measured for morphometric analyses (forewing length and width, cubital a, cubital b, c width, d length, hind wing length and width, number of hamuli, femur and tibia length, metatarsus length and width). For each forewing, 20 landmarks were determined by using TPS programme. Obtained data base are analyzed by geomorphometric computer programmes for revealing shape variations. Samples from Hakkâri, Iran, Artvin and Irak were distinct groups while samples from Azerbaijan were close to Iraq and Hakkâri samples. Although Artvin samples were included in Apis mellifera caucasica, samples from other regions were evaluated as different populations of Apis mellifera meda. In addition, both the total variation explained by three axis and geometric morphometry in the direction of settling of colonies has given better results than conventional morphometry.