Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İç Hastalıkları, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İBRAHİM KALA
Danışman: Uğur Özdemir, Gül Gürsoy
Özet:
AMAÇ: Yoğun bakım hastalarında özellikle hemodinamik instabilite (HINS) varlığında sıvı yanıt verebilirlik (SYV) durumunun tespiti hastaların yönetimi açısından oldukça önemlidir. Bu hastalarda sıklıkla santral venöz kataterizasyon mevcuttur. Özellikle ileri hemodinamik monitörizasyon yöntemlerinin bulunmadığı yoğun bakım (YB)'larda statik CVP ölçümü halen HINS'si olan hastalarda SYV tespiti amacıyla kullanılmaktadır. Ancak santral venöz katater (SVK) yerleştirilerek bakılan statik CVP'nin SYV tespit etmedeki yeri oldukça kısıtlıdır ve tek başına kullanılmamalıdır. HINS olan hastalarda statik CVP ölçümü yerine CVP monitörizasyonundaki solunumsal değişkenlik miktarı (CVPdeğ)'nın kullanımı daha anlamlı ve faydalı olabilir. Ancak bu parametrenin yoğun bakımdaki kullanımı ve önemi ile ilgili yeterli çalışma ve veri yoktur. Bu çalışmanın amacı ultrasonografi ile ölçülen SYV parametreleri ile CVPdeğ arasındaki ilişkiyi ortaya koymak ve ileri hemodinamik monitörizasyon tekniklerinin bulunmadığı YB'larda kolay uygulanabilir ve yorumlanabilir CVPdeğ değerinin önemini vurgulamaktır. GEREÇ VE YÖNTEM: Bu çalışmaya Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Numune Ek Yerleşkesi C Blok 3. Basamak Yoğun Bakımlarda yatmakta olan toplam 47 hasta dahil edilmiştir. Sağ juguler veya sağ subklavyen santral venöz katateri olan ve CVP monitörizasyonu yapılan hastalar dahil edilmiştir. Tüm hastalarda CVP monitörizasyonu ile eş zamanlı olarak USG ile vena cava inferior (VCI) maksimal çap (VCImax), minimal çap (VCImin) ve kollabsibilitesi (VCIcol), sol ventrikül çıkış yolu (LVOT) düzeyindeki maksimal kan akımının solunum siklusuna göre en yüksek hızı (LVOTvmax), en düşük hızı (LVOTvmin) ve değişkenlik yüzdesi (LVOTvdeğ) hesaplanmıştır. Bunun haricinde tüm hastalardan boy, vücut ağırlığı, BMI, vücut yüzey alanı, LVOT-VTI, aort kapak alanı, kalp debisi, kardiyak index, statik CVP, sistemik vasküler rezitans (SVR), hemodinamik diğer vital parametreler, laboratuvar ölçümleri, kan gazı değerleri ve diğer yoğun bakıma ait klinik parametreler toplanmıştır. Statik ve dinamik hemodinamik tüm parametreler 15 dakika ara ile 3 defa ölçülmüştür. BULGULAR: Hastaların 26'sı (%55,3) kadındı. Hastaların 27'si (%57,4) invaziv mekanik ventialtör (IMV) ile takipliydi. Hastaların YB'da takipleri sırasında 25 (%53,1)'i yaşamlarını yitirmiştir. Hastaların APACHE II skoru 28 [19-33] ve ölçüm günü SOFA skoru 10 [7-12] olarak hesaplandı. Mortalite açısından IMV sırasında oluşan tepe hava basıncı (Ppeak), serum AST düzeyi, serum laktat düzeyi, trombosit sayımı, SpO2 değeri, Alzheimer hastalığının varlığı gruplar arasında anlamlı farklılığa sahipti (sırasıyla p değerleri 0,038 , 0,026, 0,072, 0,025, 0.009, 0.026). Statik CVP = 8 [6-15] mmHg, kalp debisi = 7,3 [4,6- 8,3] L/dk, kardiyak indeks = 3,8 [2,4 – 4,7] L/dk/m2, SVR= 884 [660 - 1255] dyne/sn/cm-5, CVPdeğ= %17,1 [10,0 – 25,4], VCImax=1,78 [1,50 – 2,06] cm, VCImin=1,22 [0,75 – 1,58] cm, VCIcol= %29,0 [16,3 – 47,5] olarak hesaplanmıştır. VCIcol ile CVPdeğ değeri arasında yüksek düzeyli anlamlı korelasyon (r=0,602, p=0,0001), VCIcol ile LVOTvdeğ arasında düşük düzeyli bir anlamlı korelasyon (r=0,315, p=0,031) vardı. IMV ile takip edilen ve edilmeyen hastalarda SYV açısından CVPdeğ anlamlı farklılığa sahipti (sırasıyla p değerleri 0,027, 0,006). IMV ile takip edilen hastalarda CVPdeğ değerinin %12,5'den büyük olması hastaların SYV durumunu %77 sensitivite ve %73 spesifite ile ön görebilmektedir (Likelyhood ratio = 2,8 , AUC=0,765, p=0,027). IMV ile takip edilmeyen hastalarda CVPdeğ değerinin %29,4'den büyük olması hastaların SYV durumunu %85 sensitivite ve %77 spesifite ile ön görebilmektedir (Likelyhood ratio = 3,7 , AUC=0,890, p=0,005). SONUÇ: Ultrasonografi veya diğer ileri hemodinamik monitörizasyon yöntemlerinin bulunmadığı yoğun bakımlarda statik CVP ölçümü yerine CVP monitörizasyonundaki solunumsal değişkenlik miktarının ölçümü hastaların sıvı yanıt verebilirlik durumlarını tespit etmek için kullanılabilecek basit, geçerli ve yatak başı uygulanabilecek bir parametredir.