Yaratıcı rahatlama çalışmalarının anaokuluna devam eden çocukların benlik kavramı ve motor yaratıcılığına etkisinin incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NEZAHAT HAMİDEN KARACA

Danışman: NERİMAN ARAL

Özet:

Bu araştırma, anaokuluna devam eden çocukların ilgi ve ihtiyaçlarına uygun yaratıcı rahatlama eğitim programının geliştirilmesi ve benlik kavramı ve motor yaratıcılık becerilerinde yaratıcı rahatlama eğitiminin etkili olup olmadığının incelenmesi amacıyla yapılmıştır.Araştırmaya, 2014-2015 öğrenim yılında Afyonkarahisar il merkezinde Milli EğitimBakanlığı’na bağlı bağımsız anaokullarının bünyesinde yer alan, normal gelişim gösteren, anne ve babaları sağ ve öz olan çocuklar dahil edilmiştir. Araştırma basit tesadüfi örnekleme yoluyla seçilen ikibağımsız anaokulunda gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya dahil edilenokullardan biri deney, diğeri kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Araştırma ön test-sontest-kalıcılık testi kontrol gruplu deneysel desende gerçekleştirilmiştir. Deney grubunaanaokuluna devam eden 24 çocuk, kontrol grubuna da anaokuluna devam eden22 çocukdahil edilmiştir. Deney grubundaki çocuklara okul öncesi eğitim programlarına ekolarak on hafta süreyle haftada iki kez Yaratıcı Rahatlama Eğitim Programıuygulanmıştır. Kontrol grubundaki çocuklar ise okullarında uygulanan okul öncesieğitim programına devam etmişlerdir. Araştırmada “Genel Bilgi Formu”, çocukların benlik kavramlarını değerlendirmek amacıyla Villa ve Auzmendi (1992) tarafından beş-altı yaş çocukları için geliştirilmiş olan Çocuğun Benlik Kavramını Algılaması (Perception of child self-concept-PCSC) ile motor yaratıcılığının değerlendirilmesi için Torrance (1981) tarafından üç-sekiz yaş çocukları için geliştirilmiş olan Eylem ve Harekette Yaratıcı Düşünme Testi (Thinking creatively in action and movement test- TCAM) kullanılmıştır. Verilerin analizinde, Mann-Whitney U Testi, Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi, Friedman Testi, Yinelenen Ölçümlerde Anova Testi ve Çoklu Karşılaştırma Testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, deney ve kontrol grubundaki çocukların benlik kavramı ve motor yaratıcılık puanları arasında anlamlı bir farklılık olduğu (p<.01), deney grubundaki çocukların benlik kavramı ve motor yaratıcılık son test ve kalıcılık testi puanları arasındaki farkın anlamlı olmadığı, ayrıca Yaratıcı Rahatlama Eğitim Programının çocukların benlik kavramlarını ve motor yaratıcılık düzeylerini geliştirdiği belirlenmiştir (p>.01)AbstractThe aim of this study was to develop a creative relaxation exercises educational programaccording to children’s needs and interests while it was also planned to find out whether this educational program had effect upon children’s self-concept and motor creativity. The study group included children showing normal developmental characteristics and attending to one of the independent preschool institutions located in Afyonkarahisar during 2014-2015 academic year. The study was carried out at two randomly selected independent preschool institutions, which were later assigned as the control and experimental group. The study had a pretest-posttest-retention test experimental study with control group design in its nature. of the study group, 22 children were assigned to experimental group and the same number of students were assigned to the control group. The experimental group children received extra Creative Relaxation Educational Program two sessions per week for a ten – week period as a treatment apart from the regular early childhood education program, which was used alone in the control group. In order to collect data, “Demographic Information Form”, “Perception of Child Self Concept – PCSC” which was developed by Villa and Auzmendi (1992) for 5-6 year olds to identify children’s self-concepts, and “Thinking Creatively in action and Movement Test – TCAM” which was developed by Torrance (1981) for 3-8 year olds to assess children’s motor creativity were used. During the analysis of the data, Mann-Whitney U test, independent samples t-test, Wilcoxon signed rank test, Friedman Test, Repeated Measure Anova and Multiple Comparison Test were used. As a result of the study, a significant difference was found out between control and experimental group children’s self-concept and motor creativity scores (p<.01) while a significiant difference wasn’t found between experimental group children’s self-concept and motor creativity post- test and retentien test, scores. Also it was found that creativity programme enhanced children’s self- concept and stages of creativity (p>.01).