Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MESUT AKDOĞAN
Danışman: Ahmet Cahid Haksever
Özet:Bu çalışmada, XIX. yüzyılın ikinci yarısı ve 20. yüzyılın ilk çeyreğinde, Osmanlı devletinin son dönemlerinde Erbil, Hicaz ve Mısır bölgelerinde yaşamış, Nakşbendî tarikatının o dönemin önde gelen simaların¬dan biri olan Muhammed Emin Erbilî'yi tanıtmayı amaçladık. Muhammed Emin Erbilî Nakşbendîliğin Halidiyye kolunun 19-20. yüzyıllar arasındaki önemli temsilcilerinden biri olup Mısır'da Nakşbendîliğin en hatırı sayılan simasıdır. Mısır'da Nakşbendîliğin yeniden dirilişi ve yayılması zâhiri ve bâtınî ilimleri cem' eden bu zat vesilesiyle olmuştur.Tasavvufa karşı düşmanca tavırlarıyla tanınan Selefîler'in muhalefetine rağmen oldukça başarılı çalışmalar yapmıştır. Bu çalışmayla Erbilî'yi ve O'nun tasavvufî görüşlerini ilim hayatına kazandırmayı amaçlamaktayız. Çalışmamız üç kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda Muhammed Emin Erbilî'nin daha iyi anlaşılması için hayatında etkili olan Nakşbendilik ve o dönemin siyasi, sosyal ve kültürel hayatı resmedilmeye çalışılmıştır. İkinci kısmında; ilme ve irfana adadığı örnek kişiliği ortaya konulup hayatı işlenmiştir. Üçüncü kısmında ise Nakşbendilikte sadece bir mürşid olarak kalmayan, hayatının her anını ilme ve irfana adayan Erbilî'nin tasavvuf anlayışına değinilmiştir. Muhammed Emin Erbilî, Kur'an ve Sünneti Seniyye çizgisinden hiç ayrılamayan, ilmî ve irfanı aynı anda hayatına uygulayan, hayatını ilme ve hizmete adayan, doğru bildiği her şeyi yapmaktan ve anlatmaktan çekinmeyen âlim ve arif kişiliği bizi bu çalışmayı yapmaya teşvik etmiştir. AbstractIn thıs study, we aimed to promote one of the figures leading of that time of the Naqshband sect Mohammed Emin Erbilî who has lived in the Arbil, Hijaz, Egypt in the last period of the Ottoman Empire between 19th century's second half and 20th century's first quarter. One of the most esteemed representatives of the Halidiye branch of Naqshbands between 19th-20th centuries, Mohammed Emin Erbilî is the most reputable visage of Naqshband sect in Egypt. The revival of Naqshband in Egypt and the spread is thanks to this person who combined the esoteric knowledge and open sciences. Despite dissenting of Salafis known as the virulent demeanor towards Sufism he has made accomplished works. We intend to bring Erbilî and his sufist vision to life of lore in this study Our study consists of three parts.In the first part; it is aimed to portray the political, social and cultural life of that epoch for an effective grasp of Mohammed Emin Erbilî.In the second part; his example character devoted to lore and wisdom is put forth. In the third part of our study the one who does not remain as a murshid, dedicated every moment of his life to lore and wisdom Erbilî's Sufism is touched upon. Never leaving the line of Qur'an and Sunnah of the Seniyye, performing lore and wisdom in his life, dedicating his life to knowledge and lore, never hesitating to do and recount what he thinks as the truth Mohammed Emin Erbilî emboldened us to run this work.