Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ESRA TUTAL
Danışman: RIFAT EMRAL
Özet:Polikistik over sendromu (PKOS); hiperandrojenemi, obezite, oligo/amenore ve insülin direnci ile karakterize bir klinik durumdur. Subklinik otonomik glukokortikoid hipersekresyonu (SOGH), Cushing sendromunun tipik klinik semptom ve bulgularının olmadığı, ılımlı bir otonomik kortizol hipersekresyonu ve hipotalamo-pituiter-adrenal (HPA) aks fonksiyonlarının bozukluğu olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, PKOS olan hastalarda SOGH varlığını araştırmak ve HPA aks fonksiyonlarını değerlendirmektir. Çalışmaya Rotterdam 2003 kriterlerine göre PKOS tanısı almış 43 hasta ile yaş ve beden kitle indeksi eşleştirilmiş 27 sağlıklı gönüllü alındı. Tüm hastaların ve kontrollerin bazal ACTH, kortizol, idrar serbest kortizol düzeyleri ve gecelik 1 mg deksametazon baskılama testi sonrası serum kortizol düzeylerine bakıldı. Bazal ACTH düzeyi PKOS'lu olgularda kontrollere göre anlamlı olarak daha yüksek saptandı (sırasıyla; ortanca: 28 (9.2-103) pg/ml ve 19.7 (4.6-65) pg/ml, p=0.004). Bazal kortizol düzeyleri açısından anlamlı farklılık saptanmadı (sırasıyla; ortalama: 17.3±7.8 µg/dl ve 15.5±5.4 µg/dl). İdrar serbest kortizolünde yükseklik saptananların oranı iki grup için benzerdi (sırasıyla; %8.8 ve %3.8). Gecelik 1 mg deksametazon baskılama testi sonrası ortanca serum kortizolü PKOS'lu olgularda kontrollerden anlamlı olarak daha yüksek saptandı (sırasıyla; ortanca 0.97 (0.11-4.3) µg/dl ve 0.45 (0.26-1.7) µg/dl, p=0.002). Baskılama testinde 1.8 µg/dl eşik değerine göre PKOS'lu hastaların 35'inde ve kontrollerin tamamında baskılanma oldu. Baskılanma olmayan sekiz hastaya klasik 2 mg deksameatazon baskılama testi uygulandı ve sonrası yeterli baskılanma gözlendi. `Homeostasis Model Assesment-Insulin Resistance' (HOMA-IR) hasta grubunda anlamlı olarak yüksek saptandı (sırasıyla; 2.03'a karşın 1.20, p<0.000). Hasta grubunda bazal ACTH, kortizol, deksametazon sonrası kortizol düzeyleri ile HOMA-IR arasında anlamlı ilişki saptanmadı. Sonuç olarak, PKOS'lu olgularda SOGH ve HPA aks regulasyon bozukluğu bulunmamıştır. Bu vakalarımızın bir kısmında insülin direnci saptanmıştır. Ancak bu durum hiperkortizolemiye neden olmamaktadır. AbstractPolycystic ovary syndrome (PCOS) is a clinical condition characterized by hyperandrogenemia, obesity, oligo/amenorrhoea and insulin resistance. Subclinical autonomous glucocorticoid hypersecretion (SAGH) is defined as impaired hypothalamo-pituitary-adrenal (HPA) axis functions and a subtle autonomous cortisol hypersecretion without clinical signs or symptoms of Cushing?s syndrome. The aims of this study were to investigate the presence of SAGH in patients with PCOS and to evaluate HPA axis functions. A total of 43 patients with PCOS diagnosed according to Rotterdam 2003 criterias and 27 age-and body mass index matched healthy controls were enrolled. Basal adrenocorticotrophic hormone (ACTH), cortisol, urinary free cortisol levels and overnight 1 mg dexamethasone suppression test were performed to all patients and controls. Basal ACTH levels were significantly increased in PCOS individuals (respectively; median: 28 (9.2-103) pg/ml and 19.7 (4.6-65) pg/ml, p=0.004). There was no significant differences among the groups in terms of basal cortisol levels (respectively; mean: 17.3±7.8 µg/dl and 15.5±5.4 µg/dl). The rate of high urinary free cortisol levels were similar among groups (respectively; %8.8 ve %3.8). The median serum cortisol levels after overnight 1 mg dexamethason supression test were significantly increased in individuals with PCOS compared to controls (respectively; median: 0.97 (0.11-4.3) µg/dl and 0.45 (0.26-1.7) µg/dl, p=0.002). When cut-off level is employed 1.8 µg/dl in supression test, 35 of patients and all of controls were suppressed. Eight patients who failed to suppress were proposed a classic 2 mg dexamethason suppression test and adequate suppression were observed. Homeostasis Model Assesment-Insulin Resistance (HOMA-IR) were significantly increased in patients (respectively; 2.03 vs. 1.20, p<0.000). There was no significant association between basal ACTH, cortisol, postdexamethasone cortisol levels and HOMA-IR. In conclusion, SAGH and HPA axis dysregulation was not found in cases with PCOS in our study. Insulin resistance were detected in a subset of these patients. However this condition does not cause hypercortisolemia.