Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FATIMA NUR DEMİR
Danışman: SÖNMEZ KUTLU
Özet:Çalışmamız Maturidilik mezhebinin kurucu imamı olan Ebu Mansur el-Mâturîdî ile en sıkı takipçisi olan Ebu'l Muîn en-Nesefî'nin görüşleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymayı hedeflemektedir. Bu bağlamda çalışmamızı her iki alimin önemli eserlerinden olan Kitabu't-Tevhid ve Bahru'l-Kelam ile Kitabu't-Temhid üzerinden ele aldık. Çünkü Mâturîdî ve Nesefî'nin görüşlerini, düşünce dünyalarını anlamak ancak geride bıraktıkları eserleri ile mümkün olmaktadır. Konuları ele alış şekilleri, üslupları ve kullandıkları metot bakımından aralarındaki ilişkinin hangi boyutta olduğunu belirlemeye ve bu durumun görüşlerine nasıl yansıdığını ortaya koymaya gayret ettik. Bu eserlerden yola çıkarak içeriğimizi üç bölüm şeklinde belirledik. Araştırmamızda esas olarak karşılaştırma metodunu kullanmakla beraber fikir-hadise irtibatı, zaman-mekan ilişkisini de dikkate almaya çalıştık. Maturidilik içinde Nesefî, Mâturîdî'nin görüşlerini en iyi anlayan ve açıklayan bir alim olmasının yanı sıra yaşadığı dönemdeki koşullardan ötürü İslâm Mezheplerine yönelik eleştirilerini daha sert bir dille ifade etmiş çoğu zaman tekfire varan nitelemelerde bulunmuştur. Bu anlamda Mâturîdî'nin daha hoşgörülü ve tenkitlerinde daha ılımlı olduğu görülmektedir. Çalışmamız İslâm Düşünce Tarihinde büyük etkisi olan Mâturîdî ve O'nun görüşlerini takip edip, fikirlerinin yayılmasında katkıda bulunan Nesefî'nin başlıca eserleri üzerinden aralarındaki fikri bağlantıyı konu başlıkları üzerinden detaylı şekilde ortaya koyma çabasının bir ürünüdür. Anahtar Kelimeler: Mâturîdî, Nesefî, Kitabu't-Tevhid, Bahru'l-Kelam, Kitabu't-Temhid. This work aims to establish the relationship between the opinions of the founding father of the Maturidite School Abu Mansur al-Maturidi and his closest follower Abu al-Muin al-Nasafi. In this context, the most important works of these two scholars have been taken into account. It is only possible to fully comprehend the views and complex ideas of al-Maturidi and al-Nasafi through the writings which they have left for us. This research is based upon the extent of similarities concerning subject matter, style and methodology plus its effect on their opinions. It comprises three parts. In addition to the main ways of comparison used in this research, the relationships between thought and event plus time and space were examined. Al-Nasafi's position in the Maturidite school is that of a scholar who understood and explained the views of al-Maturidi in the best way apart from his usage of a more extreme language in his descriptions of Islamic Sects often including takfir which could be explained by the standards of the epoch he lived in. In this regard it can be observed that al-Maturidi was more tolerant and moderate in his criticism. The connection of ideas mentioned in this paper between al-Maturidi, who greatly influenced the history of Islamic Thought and his follower al-Nasafi, who played a crucial role in the spread of his masters views, are the result of a detailed analysis of the main topics included in their surviving works. Keywords: Al-Mâturîdî, Al-Nasafî, Al-Kitâb al- Tawhıd, Bahru'l- Kalam, Kitabu't-Temhıd.