Endüstri ilişkileri açısından askeri personelin sendika kurma hakkı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EMİRALİ KARADOĞAN

Danışman: METİN ÖZUĞURLU

Özet:

Bu çalısmada, çesitli gerekçeler gösterilerek, askeri personelin sendika kurmahakkı, savunulmustur. Askeri hizmetin, diger kamu hizmetlerinde üretilenhizmetlerden, üretim süreci ve iliskileri bakımından pek farklı olmadıgı ortadadır.Diger is ve hizmetlerden farklı olarak, burada sömürü iliskilerine degil güçiliskilerine dayalı bir üretim sürecinin varlıgı söz konusudur. Özellikle astsubaylarınmagduriyeti gözlenmis ve bu amaçla askeri personelin de kendi haklarını savunacagıörgütler kurmasının gerekliligi vurgulanmıstır.Askeri personelin örgütlenmesinin sadece kendilerine degil, ülkedekidemokrasinin gelisimine etkisi olacagı bir gerçek olarak karsımıza çıkmaktadır.Ordu-demokrasi iliskilerinin gelecegi açısından savunulan, 'ordunun sivil otoritenindenetimine alınması' fikri ile ordu içerisinde demokratik kurumlarının saglayacagı içdenetimin önemi karsılastırılmıstır. Ayrıca örgütlenme hakkının askeri personelin deyasal hakkı oldugu, uluslararası belgelere dayandırılarak savunulmustur.Bu plan uyarınca ilk olarak çalısma iliskileri perspektifinden askerlik hizmetininkavramsallastırılmasına girisilmistir. Askerlik, ‘askeri hizmet üretimi' terimi iletanımlanacak ve bu üretimin teknik is süreçleri ve emek sürecinin örgütlenmesiayrıntılı olarak incelenmistir. Askerlik, çok sayıda kültürel kod ve sembollerle yüklübir meslektir; ‘askeri ethos' terimi ile karsılanan bu kod ve degerler üzerinde,‘disiplin' unsuruna ayrıcalıklı bir yer tanınarak, durulmustur. Tez çalısmasının birincibölümünü olusturan bu tartısma, ordunun sınıfsal yapısının incelenmesini deiçermektedir. İzleyen bölümde, askeri personelin sendikalasma hakkı konusundakiyasal düzenlemeler uluslararası ve ulusal düzlemde ele alınmıstır. Üçüncü bölümdeise bu kez, askeri personelin örgütlenmesi açısından ülke deneyimleri incelenerek,134bir durum degerlendirilmesi yapılmıstır. Yasal dayanaklar ve ülke deneyimlerikonusunda betimleyici bir arastırma tarzı izlenmistir. Çalısmanın dördüncü ve sonbölümü saha çalısmasına aittir; nitel arastırma yöntemi kapsamında derinliklimülakat teknigi ile tamamı emekli olan astsubaylarla yapılan görüsmeler, burada elealınmıstır.