Türkiye'de gazete haberlerini konu alan yüksek lisans tezleri: Yöntem sorunsalı, eğilimler ve ideoloji kavramlaştırmaları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MEHMET PELİVAN

Danışman: GÜL KARAGÖZ KIZILCA

Özet:

Bu çalışmada Türkiye’de iletişim anabilim dalları altında yapılmış ve gazete haberlerini konu edinen yüksek lisans tezlerinin, ideoloji yaklaşımları incelenmiştir. Nicel ve nitel biçimde yapılan bu incelemede çoklu yöntem kullanılmıştır. Nicel bölümde evrendeki 409 tez bibliyometrik yöntemle çözümlenmiş, üniversite ve dönem başlıkları altında, çalışmaların anabilim dallarına, ön plana çıkan konularına, kuramsal yaklaşımlarına, yöntemlerine, hipotez durumlarına ve inceledikleri gazetelerin kapsamına göre nasıl dağılım gösterdiğine bakılmıştır. Nitel bölümde, amaçsal yöntem ile örnekleme alınan 39 tez, gerçeklik - ideoloji ilişkisi çerçevesinde üç başlık altında tartışılmıştır. Birinci başlıkta, gerçekliğin haberler ile aktarıldığını savunan liberal yaklaşımla yazılmış tezler ele alınmıştır. İkinci başlıkta gazeteler ile gerçekliğin siyasi otorite ya da sermayenin çıkarları için çarpıtıldığını savunan ekonomik belirlenimci ve araçsalcı araştırmalar incelenmiştir. Üçüncü başlıkta da gerçekliğin basın ile inşa edildiğini vurgulayan çalışmalar, ideoloji bağlamında tartışılmıştır. Bu üç başlık altında, tezlerde benimsenen kuramsal ve yöntemsel yaklaşımların ideoloji tartışmasına getirdiği sınırlılıklar ile çalışmalarda kuram ve yöntemin uygulanması esnasında ideoloji ekseninde ortaya çıkan sorunlar irdelemiştir.