Türkiye'de güneş enerjisi santrallerinin yer seçimi ve çevresel etkileri: Karapınar ve Karaman Enerji İhtisas Endüstri Bölgeleri örneklerinin değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HALİL SERHAN SANER

Danışman: AYŞEGÜL MENGİ

Özet:

Yenilenebilir enerji kaynakları ve özellikle güneş enerjisi ile sürekli ve temiz enerjinin temin edilme potansiyeli dünya ülkelerinin enerji arzı politikalarında yapısal değişikliklere neden olmuş ve bu kaynakların çevre dostu olarak nitelendirilmesine yol açmıştır.Ancak doğada kaynağı ne olursa olsun üretilen enerjinin çevreye olumsuz etkileri bulunmaktadır. Güneş enerjisi santrallerinin de çevreye olumsuz etkilerinin olacağı bu çalışmanın temel varsayımını oluşturmaktadır. Bu varsayımı doğrulamak amacıyla güneş enerji santrallerinin olası tüm çevresel etkileri ele alınmış ve bu etkiler 8 ana başlık altında gruplandırılarak diğer enerji santralleriyle karşılaştırılmıştır. Yapılan değerlendirmeler güneş enerji santrallerinin de çevreye çeşitli olumsuz etkilerinin olduğu varsayımını doğrulamaktadır. Bu olumsuz çevresel etkilerin en aza indirilmesi için büyük önem taşıyan yer seçim kriterleri ise çevresel etkiler, faaliyetlerin verimliliği ve yasal düzenlemeler açısından incelenerek güneş enerji santrallerinin nihai yer seçim kriterleri belirlenmiştir.Belirlenen nihai yer seçim kriterleri doğrultusunda Karapınar ve Karaman Enerji İhtisas Endüstri Bölgeleri (EİEB) örnekleri değerlendirilerek karşılaştırılmıştır. Yapılan değerlendirmeler sonucunda; hassas bir ekosistemde bulunan Karapınar EİEB’ne ait yer seçim kararının bu çalışma kapsamında ortaya koyulan yer seçim kriterleri ile çeliştiği tespit edilmiş, Karaman EİEB’nin ise Karapınar EİEB’ne göre çok daha uygun bir alanda yer seçtiği, olumsuz çevresel etkiler açısından daha düşük düzeyde bir etki karakteristiğine sahip olduğu görülmüştür.Kitlesel boyutta elektrik üretimi için bir model olarak benimsenen EİEB yatırımlarında ülkemizde son yıllarda ortaya konulan enerji politikalarının yansımaları açıkça görülmektedir. Bu yatırımların belirlendiği üst ölçekli kararlarda çevresel etkilerden çok verimlilik kriterlerinin ön plana alındığı ve bu yaklaşımın da geri dönüşü mümkün olmayan çevresel bozulmalara yol açtığı çalışma sonuçlarıyla ortaya konulmaktadır. AbstractRenewable energy resources especially the potential of solar power to supply continuous and clean energy make constitutional changes in global energy politics and raise these resources to be accepted as environment friendly.Although renewable energy technologies are considered environmentally preferable they also have negative impacts. Thus the main hypothesis of this research is that solar power technologies have negative impacts on the environment. In order to confirm this hypothesis all the potential environmental impacts of solar power plants are examined and classified in 8 main groups. The results of analyses verify the main hypothesis of the research. In order to reduce negative impacts, the final site selection criteria’s for solar power plants are examined according to the environmental impacts, efficiency of activities and regulations.According to the specified final site selection criteria’s; Karapınar and Karaman Specialized Industry Areas of Energy (SIAE) are examined and compared. The results of these analyses shows that; Karapınar SIAE is located in a vulnerable ecosystem and site selection of Karapınar SIAE is in contradiction with the specified site selection criteria’s determined by this research. Karaman SIAE is located a more appropriate area than Karapınar SIAE and have less negative impacts on the environment.SIAE investments that are accepted as a model for mass electric production shows clearly Turkey’s recent trend on energy politics. This trend clearly reveals that investment decisions on SIAE considers profitability more than environmental impacts and this approach give rise to environmental degradation. The results of this research verify this environmental degregation.