Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DURMUŞ ERSUN
Danışman: Erhan Öztepe
Özet:
Toga, Roma vatandaşlarına özgü bir elbisedir. Elbisenin kökeni hem antik kaynaklarda hem de günümüz modern kaynaklarında belirsizliğini halen korumaktadır. Antik kaynaklara araştırmacılar tarafından yapılan atıflar sonucunda varsayımlar Etrüskler üzerinde yoğunlaşmaktadır. Günümüz araştırmacıları var olan somut heykeltıraşlık eserleri ışığında elbisenin gelişimini MÖ 1. yüzyılın ilk çeyreğinden başlatmışlardır. MÖ 1. yüzyıldaki elbise Yunanların himation'u ile oldukça benzerdir. Toga, yarı dairesel formuyla bu dönemde Yunanların himation'undan ayrılmıştır. Elbise formunda Augustus Döneminde köklü bir değişim yaşanmıştır. Köklü değişimle elbise tam dairesel formludur ve giysiye birden fazla bölüm eklenmiştir. Elbise de ikinci değişim MS 2. yüzyılın sonu 3. yüzyılın başında yaşanmıştır. Bu tarih aralığında Augustus Dönemi formundan çok farklı bir modelleme ile karşılaşılmıştır. Karşılaşılan modellendirmenin kökeni olarak Mısır rahiplerinin elbiselerine işaret edilmiştir. Bunun yanı sıra bu değişimin altında yatan sebepler nüfus araştırmalarıyla ilişkilendirilmiştir. Elbise de son değişiklik ise; MS 4. yüzyıl sonunda yapılmıştır. Çalışma kapsamında 52 Arkeoloji Müzesinde bilimsel inceleme ve gözlemlerde bulunulmuştur. Arkeoloji Müzelerinden 33 adet yayımlanmamış eser kayıt altına alınmıştır. Kayıt altına alınan eserlerin tanımlama ve tarihlendirme çalışmaları 59 yayımlanan eserle birlikte yapılmıştır. Sonrasında kataloga eklenen eserler ait oldukları gruplara yerleştirilmiştir. Burada yapılan çalışmayla elbisenin dört farklı tipi tipoloji ve stil gelişimi kapsamında 6 ana başlık, 8 alt başlık altında değerlendirmeye alınmıştır. Araştırma da toplam 92 adet yontu incelenmiştir. Eserler arasında Anadolu'ya özgü yanılsamaların olduğu örnekler ayrı bir başlık altında değerlendirilmiştir. Sonrasında heykellerin tipolojik, kronolojik ve mekânsal dağılımları ortaya konulmuştur.