Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ERHAN ERDOĞAN
Danışman: MEHMET EMİN CANDANSAYAR
Özet:Jeotermal alanların araştırılmasında tüm dünyada en yaygın kullanılan jeofizik yöntem Manyetotellürik (MT) yöntemdir. Bilgisayar teknolojilerinin gelişmesi sonucu çok çekirdekli işlemcilerden oluşan sunucuların yaygınlaşması ve paralel hesaplama yapabilen ters çözüm algoritmalarının geliştirilmesi ile MT verilerinin üç boyutlu (3B) ters çözümü kullanılabilir hale gelmiştir. Bu tez çalışması kapsamında MT yöntem ile Gediz grabeni üzerinde yer alan ruhsatlı sahaların jeotermal potansiyeli araştırılmıştır. Arazi verilerinin ters çözümü ve yorumlanması öncesinde, Gediz grabenini temsil etmek amacı ile grabenin bir bölümünün yüzey topoğrafyası, bu alanda toplanan sismik veriler, sondaj ve jeoloji verileri kullanılarak tematik 3B özdirenç modeli oluşturulmuştur. Özdirenç modeline 3B MT düz çözüm uygulanarak yapay MT verileri hesaplanmıştır. Yapay verilerin iki boyutlu (2B) ve 3B ters çözümü karşılaştırılarak MT verilerinin 2B ters çözümünün, 3B ters çözüme göre kısıtları ortaya çıkarılmıştır. Yine bu çalışmada MT verilerindeki sabit kayma etkisinin 3B ters çözüme etkisi incelenmiş ve 3B ters çözüm için yeni bir sabit kayma düzeltme yöntemi önerilmiştir. Yapay verilerin 2B ve 3B ters çözümlerinin karşılaştırılmasından çıkarılan sonuçlar doğrultusunda Gediz grabeninin batı, orta ve doğusunda yer alan jeotermal ruhsatlarda toplanan MT verileri yorumlanmış ve elde edilen sonuçlar doğrultusunda sondaj noktaları önerilmiş, açılan sondajların stratigrafik verileri özdirenç kesitler üzerinde çizdirilerek sonuçlar tartışılmıştır. MT verilerinin yorumlanması sonucunda grabenin en batısında kalan Turgutlu havzasının jeotermal enerji potansiyeli taşıyabileceği ilk kez bu tez kapsamında incelenmiştir. The Magnetotelluric (MT) method is the most common used geophysical method in the world wide for geothermal exploration studies. Following the developments in the multi-core and multi-processor clusters and parallel architecture inversion algorithms, three dimensional (3D) inversion of MT data has become more common. In this PhD thesis potential of the geothermal licenses which are located on different parts of Gediz Graben was investigated. Prior to the inversion and interpretation of the MT field data, thematic 3D resistivity model of Gediz Graben geothermal area was created using the real topographic data, seismic sections, borehole and geology data. 3D forward modeling was applied to the thematic resistivity model and synthetic MT data was calculated. Two dimensional (2D) and 3D inversion of the synthetic data were compared and the disadvantages of the 2D inversion was examined. Also the effect of static shift in 3D inversion was investigated in this PhD thesis and new method for removal of the static shift from 3D inversion was proposed. Using the experiences gained from the synthetic data inversion studies, 2D and 3D inversion was applied to the MT data which was recorded on the geothermal concessions located on the East, west and middle parts of the Gediz Graben. Borehole locations were proposed according to the inversion results. The stratigraphic borehole data was visualized on the resistivity cross sections and the results were discussed. Geothermal potential of Turgutlu sub basin was first time investigated under this PhD thesis.