Gazetecilerde proleterleşme ve sınıf kapasitesi: Çalışma ve yaşam koşulları üzerine bir araştırma


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÇAĞRI KADEROĞLU BULUT

Danışman: GAMZE ÖZDEMİR

Özet:

Bu tezin sorunsalı, proleterleşme süreçleri ekseninde gazetecilerin sınıf kapasitelerini üretim ve yeniden üretim alanlarındaki koşullarına ve deneyimlerine bakarak analiz etmektir. Gazeteciler, gerek kendilerine yüklenen toplumsal sorumluluklar, gerek ekonomik, siyasal ve kültürel elitlere yakınlıkları nedeniyle ayrıcalıklı bir grup olarak kavranmaları, gerekse de profesyonel meslek tartışmaları içindeki ayrıksı konumları dolayısıyla özgün bir toplumsal kesimi oluşturmaktadır. Üretim ilişkileri ve sınıfsal pratiklerinden ziyade kazançları, yaşam tarzları ve yukarıda sayılan özellikleriyle ele alınan gazeteciler, “orta sınıf”ın birer örneği olarak görülmektedir. Buna karşın tezde, gazeteciliğin meslekleşme sürecinin, gazetecilerin proleterleşmesinin ilk kapsamlı aşaması olduğu iddia edilmektedir. Benzer şekilde günümüzde yaşanan yeniden proleterleşme sürecinin de “orta sınıf” konumlarını (ve buna ilişkin tartışmaları) tarihsel olarak dönüştürdüğü vurgulanmaktadır. Tezde, bu sürecin yarattığı koşullar ile bunun gazetecilerce deneyimlenme biçimleri, aralarındaki çizgilerin giderek bulanıklaştığı üretim ve yeniden üretim alanlarındaki toplumsal örüntüler üzerinden incelenmektedir. Bu kapsamda gazetecilerin işçi sınıfının özgün bir parçasını oluşturduğu, alandan verilerle savunulmakta ve bu durumun gazetecilerin sınıf kapasitelerini nasıl şekillendirdiği tartışılmaktadır.