Gizli müfredat: Üniversiteye ilişkin bir çözümleme / Hidden curriculum: An analysis concerning to university


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hatice Özden Aras Kaya

Danışman: HASAN HÜSEYİN AKSOY

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin içinde yer aldıkları süreç ve etkileşimlerin gizli müfredat kavramı çerçevesinde analizini yapmaktır. Araştırma kapsamında, seçilmiş olan devlet üniversitesinde, gizli müfredat ile ilgili kavramsal çerçeve temelinde, öğrencilerle derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Bu görüşmelerle öğrencilerin belirli temalarla ilgili görüş ve düşünceleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Ayrıca gizli müfredatı daha ayrıntılı biçimde ortaya koyabilmek için, üniversitedeki farklı mekânlar gözlenmiş ve alan notları diğer bulgularla ilişkilendirilmiştir. Araştırma kapsamında kendilerini Marksist, sosyalist, sol görüşlü, sosyal demokrat, eşitlikçi, hümanist, bağımsız, liberal, apolitik, ülkücü ve muhafazakâr olarak tanımlayan on kadın, on erkek olmak üzere yirmi öğrenciyle görüşülmüştür. Bu öğrenciler aynı üniversitedeki üç enstitü, üç yüksekokul ve yedi ayrı fakülteye devam eden, bir önlisans, on üç lisans, üç yüksek lisans ve üç doktora öğrencisidir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre öğrencilerin büyük çoğunluğu "gizli müfredat" kavramı ile karşılaşmamış olmalarına rağmen üniversitedeki değer ve tutum aktarma sürecinin farkındadırlar. Üniversitede ders içeriklerinin belirlenmesinde en önemli rolün akademisyenlerde olduğu ve öğrencilerin başarılı olmak için akademisyenlerin değer, tutum ve inançlarına uygun hareket etmeyi seçtikleri anlaşılmıştır. Akademisyenler tarafından öğrencilere ileride iş yaşamında sergilemeleri gereken davranışlarla ilgili bir gizli müfredatın sunulduğu anlaşılmaktadır. Yarışmacı bir eğitim anlayışının egemen olduğu üniversitede, çan eğrisi sisteminin rekabet ortamının en önemli sebebi olduğu ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin temsiliyetinin ve söz haklarının olmadığı üniversitede öğrenciler en çok belirli bir politik görüşten öğrenciler tarafından koyulan informal kurallardan rahatsız olduklarını dile getirmişlerdir. Üniversitede korku ve şiddet kültürünü yeniden üretmeye yönelik bir gizli müfredatın var olduğu saptanmış olsa da, aslında her politik görüşten öğrencinin şiddete karşı ve hep birlikte dayanışma içinde yaşayacakları bir üniversite özleminde oldukları anlaşılmıştır.