Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EZGİ GÜREL
Danışman: Berna Aslan
Özet:
Çalışmanın amacı, İngilizce öğretmenliği programlarını uluslararasılaşma bağlamında betimlemek ve bu programlara yönelik uluslararasılaşma kılavuzu geliştirmektir. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden, çoklu durum çalışması deseni kullanılmıştır. Durum çalışması yer ve zaman ile sınırlandırılmış, bulgular durumlar arası sentez tekniği ile açıklanmıştır. Bu bağlamda, alan yazından belirlenen uluslararasılaşma ölçütlerine göre ölçüt örnekleme kapsamında seçilen Türkiye'deki üç yükseköğretim kurumundaki İngilizce öğretmenliği bölümleri çalışmanın durumlarını oluşturmaktadır. Veriler, üçgenleme kapsamında dokümanlardan, açık uçlu bir anketten ve yarı-yapılandırılmış görüşme formundan elde edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, ankete katılan 30 akademisyen ve görüşmelere katılan 18 akademisyen oluşturmaktadır. Bunun yanında çalışmada İngilizce öğretmenliği bölümlerinin kurumsal politikalarını etkilediği düşüncesiyle ilgili üniversitelerdeki kurumsal belgeler uluslararasılaşma bağlamında analiz edilmiştir. Ayrıca, ilgili durumlarda yürütülen İngilizce öğretmenliği lisans programları ve dersler, programın uluslararasılaşması perspektifiyle incelenmiştir. Verilerin analizinde tümevarımsal ve tümdengelimsel içerik analizi yaklaşımları eklektik bir şekilde kullanılmış, veriler MAXQDA 24.6.0 programında analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucuna göre İngilizce öğretmenliği programı, ders içerikleri ve yöntemleri açısından kültürlerarası yeterlilik geliştirme kapasitesine ve uluslararasılaşma perspektiflerine sahiptir, ancak uluslararasılaşmayı destekleyen sistematik ve sürdürülebilir uygulamalar açısından yetersizdir. Anket bulguları, akademisyenlerin programın uluslararasılaşmasını, öğretmen adaylarında uluslararası, kültürlerarası ve ve küresel değerleri geliştirme çabası olarak gördüklerini göstermektedir, ancak derslerin bu bakış açısıyla yeniden yapılandırılması kapsamında somut uygulamalarda eksikliklerin olduğunu da göstermektedir. Akademisyenlerle yapılan görüşmelerde, İngilizce öğretmenliği programının uluslararasılaşma perspektifinde öğretmen adaylarının küresel vatandaşlık, empati ve farklı kültürlere saygı gibi değerleri geliştirebildiği ifade edilmiştir. Ancak mevcut İngilizce öğretmenliği programının, öğretmen adaylarını farklı kültürel ortamlarda veya uluslararası bağlamda öğretmenlik yapabilme konusunda mesleğe hazırlayamadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanında, ekonomik ve jeopolitik nedenlerle uluslararasılaşma faaliyetlerine katılım sınırlı kalmış, uluslararasılaşmanın sistematik bir hedef olarak kurumsallaşamadığı belirlenmiştir. Araştırma sonucunda İngilizce öğretmenliği lisans programlarının uluslararasılaşmasını sağlayacak öneriler kılavuz içerisinde yer almıştır.