Kayabaşı (Göynük/Bolu) civarı organik maddece fakir çamurtaşı kayaçları ile Emzik Beleni (Göynük/Bolu) civarı organik maddece zengin kayaçlarının inorganik jeokimyasal özelliklerinin karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İREM İLBAY

Danışman: ALİ SARI

Özet:

Bolu bölgesi Kuzeybatı Anadolu’nun en önemli bitümlü şeyl havzalarının yer aldığı bir bölgemizdir. Bitümlü şeyllerde kimyasal element zenginleşmeleri ile organik bileşiklerin ana elementi olan organik karbonun miktarı arasında güçlü bir ilişki hakimdir. Organik maddece zengin kayaçlar çok önemli petrol ve gaz kaynağı olmalarının yanında ekonomik bakımdan ihtiyaç duyulan nadir ve iz elementleri biriktirme yönünden de çok önemlidirler. Organik karbon ve V, Cr, Fe, Mo, Mn, Ni, Co, U, Pb, Zn konsantrasyonları arasında kuvvetli bir ilişki olduğu bilinmektedir. Bu tez çalışmasında inorganik jeokimyasal özellikler; provenans, tektonik koşullar, aşınma etkileri, kaynak alanı, depolanma ortamının redoks şartları, ana ve iz element zenginleşmeleri incelenmiş, organik maddece zengin olan Emzik Beleni (Göynük/Bolu) sahası kayaçları ve zengin olmayan Kayabaşı (Göynük/Bolu) sahası çamurtaşı kayaçları kıyaslanmış ve depolanma ortamlarının jeokimyasal şartlarının element zenginleşmelerindeki önemleri belirtilmiştir. Organik maddeli kayaçların daha fazla element birikimini sağladığı sonucuna varılmıştır.Abstract Bolu is a region that has Northwest Anatolia’s most important bituminous shale basins. There is a very strong relation with element enrichment in bituminous shales and organic carbon amount that is major element of organic compounds. Organic rich rocks are very important source for oil and gas in addition they are important for rare and trace elements accumulation which is needed economically. It is known that organic carbon and V, Cr, Fe, Mo, Mn, Ni, Co, U, Pb, Zn have a very intense relation. In this thesis, inorganic geochemistry properties; provenance, tectonic settings, weathering impacts, source area, redox conditions of deposition environment, major and trace element enrichments are investigated and Emzik Beleni (Goynuk/Bolu) rocks which are rich in organic matter and Kayabaşı (Goynuk/Bolu) region mudrocks which are poor in organic matter are compared. Moreover, it is determined that importance of deposition environments’ geochemical conditions for elements enrichment. Eventually, it is identified that the rocks which are rich in organic matter have more element accumulation.