Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BEYZANUR YILMAZ
Danışman: MUALLA YILDIZ
Özet:Araştırmanın konusu, "dini başa çıkma düzeyinin takıntılı davranışlarla baş etme ile ilişkisidir". Çalışma, takıntılı düşünce ve davranış sergileyen ve bu konuda teşhis almış, (OKB hastası) kişilere 3 farklı ölçeğin ve oluşturulan anketin uygulanarak, araştırma sorularına cevap bulmaya dayanmaktadır. Ölçekler, Tanrı algısı ölçeği, dini başa çıkma ölçeği ve padua envanteridir. Sorular ise kişinin takıntıları olduğunda kendi içerisinde maneviyata ne şekilde yer verdiğini ve nasıl bir başa çıkma yöntemi oluşturduklarını tespit etmeye yönelik altı açık uçlu sorudan oluşmaktadır. Kişilerin bu rahatsızlık (OKB) ile baş etmede, değerleri kullanıp kullanmadıkları ve kullanıyorlar ise nasıl bir yol izledikleri belirlenip, sonuçlar belirtilmeye çalışılmıştır. Olumlu ve olumsuz dini başa çıkma mı yoksa farklı bir başa çıkma şekli mi olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca sorulan altı açık uçlu soru ile kişinin takıntıları olduğunda kendi içerisinde maneviyata ne şekilde yer verdiğini, buna karşı nasıl bir başa çıkma yöntemi oluşturduklarını tespit etmeye yönelik bir çalışmadır. Araştırma, dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, OKB hastalığının tibbî yönü ele alınarak hastalığın temel kavramları olan obsesyon, kompulsiyon ve kaçınma üzerinde durularak tanımlaması yapılmıştır. Bölüm içerisinde OKB'nin ne olduğu anlatılarak tarihçesi üzerinde durulmuştur. OKB ile ilgili uluslararası kavramlar ve bunların sınıflandırılması ortaya koyulmuştur. Ayrıca hastalığın belirtileri ve bununla ilgili yapılan ulusal ve uluslararası araştırmalar ve bu sırada yapılan testler ele alınarak değerlendirilmiştir. Diğer yandan OKB'nin türleri, bireyin hayatına etkileri ve buna eşlik eden hastalıkların neler olduğu belirtilmiştir. Bölümün sonunda da en önemli husus olan bu hastalığın insanın psikolojisini nasıl etkilediği, tedavi yöntemleri ve süreçleri ile tedavisinin dünyada nasıl yapıldığı örneklerle açıklanmıştır. Ayrıca OKB'nin dinî boyutuna yer verilmiştir. Bu bağlamda dinî obsesyon, kompulsiyon ve kaçınmanın neden kaynaklandığı, neler olduğu, tarihçesi, epidemiyolojisi, etiyolojisi açıklanmaya çalışılmıştır. Ayrıca din eğitiminde yapılan hataların dinî OKB alanında sebep olduğu olumsuz durumlar ortaya koyulmuştur. İkinci Bölümde araştırmada kullanılan ölçeklerin içeriğine dair bilgilerin olduğu kuramsal çerçeveden bahsedilmiştir. Tanrı'ya yönelik atıflara değinilerek, Tanrı'ya yönelik atıfların ne olduğu, bu atıfların oluşmasını nelerin etkilediği, Tanrı algısının şekillenmesinde bağlanma kuramının etkisinin ne şekilde olduğu ve bu etkileşimin OKB ile ilişkisi üzerinde durulmuştur. Ayrıca başa çıkma ve dini başa çıkma kavramları üzerinde durularak, dini başa çıkmaya ait çeşitli bilgiler verilmiştir. Araştırma konusu olan OKB hastalığı ile ilgili olarak başa çıkma, dini başa çıkma ve OKB ilişkisi açıklanmıştır. İkinci bölümde maneviyat kavramı tanımlanarak, maneviyatın takıntılar ile baş etmede ne gibi bir etkisi olduğu üzerinde araştırma ve çalışmalardan bahsedilmiştir. Maneviyatın OKB ile ilişkisi ve buna dayalı yapılan çalışmalar belirtilmiştir. Üçüncü bölümde Araştırmada kullanılan 6 açık uçlu sorulu anket sorularının içeriği ve sorular ile amaçlanmak istenenler anlatılarak verilerin analizi ve bulgulara yer verilmiştir. Ayrıca üçüncü bölümde kulanılan veri toplama araçları hakkında bilgi verilmiştir. Dördüncü bölümde ise kullanılan 3 ölçek (Tanrı algısı, dini başa çıkma, Padua envanteri) ile anket sorularının yaşları 16-56 arasında olan 50 OKB tanısı konulmuş hastaya uygulama sonuçlarının tartışmasına yer verilmiştir. Bunun için nicel ve nitel yöntemin birlikte kullanımına dayalı ikili analiz sonuçları tablolar ve yorumlama şeklinde tezde yerini almıştır. Buna dayalı olarak, "Araştırma sonuçlarına dayalı tema ve kategoriler" başlığında tablo çizilmiştir. Anahtar Kelimeler: Obsesyon, kompulsiyon, kaçınma, OKB, Obsesif KompusifBozukluk, Tanrı algısı, Dini başa çıkma, anket, ölçek, din, maneviyat. The search is named "A Study on the Relation of Religious Coping Level to Overcoming Obsessive Behaviors". The study is based on finding answers to research questions by applying 3 different scales and questionnaires to people with obsessive-compulsive thinking and behavior (OCD patients). The scales are the God perception scale, the religious coping scale, and the padua inventory. The questions consist of 6 open-ended questions to determine how a person places religion and spirituality when they have an attachment, and how they form a coping method. In order to cope with this discomfort (OCD), whether they use values and if they are using it, they are determined how they follow the results. It was tried to determine whether there is a positive and negative religious coping or a different way of coping. In addition, with 6 open-ended questions, it is a study to determine how people place their religion and spirituality when they have obsessions and how they form a coping method. The research consists of 4 chapters. In the first chapter, the medical aspects of OCD disease were discussed and the main concepts of the disease were obsessions, compulsion and avoidance. The history of OCD is explained in this chapter. International concepts related to OCD and their classification are presented. In addition, the symptoms of the disease and the relevant national and international tests were evaluated. On the other hand, the types of OCD, its effects on the life of the individual and the accompanying diseases were explained. The most important issue at the end of the chapter is how this disease affects human psychology and how treatment methods and processes and treatment are done in the world are explained with examples. In addition, the religious dimension of OCD has been included. In this context, religious obsession, compulsion and avoidance are caused by causes, history, epidemiology and etiology. In addition, the negative conditions caused by the errors in religious education in the field of religious OCD have been revealed. In the second part, the theoretical framework with information about the content of the scales used in the research is mentioned. By referring to the references to God, what the references to God are, what affects the formation of these references, how the attachment theory affects the perception of God, and the relationship of this interaction with OCD. In addition, various information about coping with religion is given by emphasizing the concepts of coping and religious coping. The relationship between coping, religious coping and OCD in relation to OCD disease, which is the subject of research, has been explained. In the second part, the concepts of religion and spirituality are defined and research and studies are mentioned on what effect religion and spirituality have on overcoming obsessions. The relationship between religion and spirituality with OCD and studies based on it are specified. In the third part, the content of the 6 open-ended questionnaire questions used in the research, the questions and the intended purpose are explained, and the data analysis and findings are included. In addition, information is provided about the data collection tools used in the third section. In the fourth section, the discussion of the results of the application was applied to the 3 scales used (God perception, religious coping, Padua inventory) and 50 OCD diagnosed patients between the ages of 16-56. For this, the results of the binary analysis based on the use of the quantitative and qualitative methods together took place in the thesis in the form of tables and interpretations. Based on this, a table was drawn under the heading "Themes and categories based on research results". Keywords: Obsession, compulsion, avoidance, OCD, Obsessive compulsive disorder, God perception, Religious Coping, survey, scale, religion, spirituality