Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SAADET SEVİL YÜCEL
Danışman: Fatma Yeşim Okay
Özet:
Bu çalışmada ceviz yetiştiriciliğinin yapıldığı ve talep artışı ile
yeni bahçelerin kurulduğu, ancak çeşit seçiminden kaynaklı sorunlarla
karşılaşılan ve bölgeye uygun çeşitlerin belirlenmesi yönünde daha önce çalışma
yürütülmemiş olan Zonguldak ili Devrek ilçesi ekolojik koşullarında bazı yerli
ve yabancı standart ceviz çeşitlerinin performanslarının incelenmesi
amaçlanmıştır.
Bölgeyi temsil eden
özellikte bir üretici bahçesinde yürütülen çalışmada; yerli çeşit/genotiplerimizden
Adilcevaz 13, Bilecik, Kaman 1, Kaplan 86,
Maraş 18, Oğuzlar 77, Sütyemez, Yalova 1 ve Yalova 3 çeşitleri ile
Aksaray tipi; yabancı ceviz çeşitlerinden Chandler, Fernette, Fernor,
Franquette, Hartley, Howard, Klon 139, Meylannaise, Pedro ve Weinsberg 2
çeşitlerinin yanısıra ve Juglans hindsii
anacı olmak üzere toplam 21 çeşit,/genotip ile çalışılmıştır. Çeşitlerde
fenolojik gözlemler yapılmış, morfolojik özellikler değerlendirilmiş,
meyvelerde pomolojik ve kimyasal özellikler gerçekleştirilmiş, güneş yanıklığı,
hastalık ve zararlılarla ilgili gözlemler yapılmıştır. Çalışmada 2018-2020
arası olmak üzere 3 yıllık veriler incelenmiştir.
İncelenen çeşit/genotiplerin fenolojik gözlemlerinde;
Aksaray tipi, Bilecik, Yalova 1, Yalova
3, Oğuzlar 77 çeşitleri en erken yapraklanan çeşitler; Fernette, Fernor,
Franquette gibi yabancı çeşitler daha geç yapraklanmakla birlikte en geç
yapraklanan çeşitlerin ise Meylannaise, Weinsberg 2 ve Klon 139 çeşitleri
olduğu gözlenmiştir. Çiçeklenme özellikleri incelendiğinde çiçeklenme gösteren
ağaçlardan Meylannaise çeşidinin “Homogamy”; Aksaray tipi ile Bilecik ve
Oğuzlar 77 çeşitlerinin “Protogeny”; diğer çeşit ve tiplerin ise “Protandry”
özellik gösterdikleri belirlenmiştir. Geç yapraklanma, erken meyveye yatma,
birim gövde kesit alanına düşen verim miktarının yüksek olmasından dolayı
Chandler ve Howard çeşitleri bölge için önerilebilecek yabancı çeşitlerdir.
Kesin bir çeşit önerisinde bulunabilmek için çeşit/genotiplerin en az 5 yıl
daha takip edilmesi gerekmektedir