Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HİLAL SAMRAY
Danışman: GÜNAY ERPUL
Özet:Rüzgarın yağışa eşlik etmesiyle, yağmur damlasının hız vektöründe ve yağmur damlasının sayısında, eğim yönüne bağlı olarak değişiklikler meydana gelmektedir. Bu değişimler, farklı yönlerde farklı erozyon oranlarının meydan gelmesine neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, rüzgarlı yağış koşullarında, arazinin eğim yönünün hem yağmur damlası vuruş hızı, sayısı ve açısı hem de yüzey akışla taşınan sediment miktarı üzerine etkisini araştırmaktır. Bu çalışma, Belçika Ghent Üniversitesi yapay yağmurlama ünitesinde yürütülmüştür. Lös ana materyali üzerinde oluşmuş iki tarım toprağı, Nukerke ve Kemmel, 1,00-2,75, 2,75-4,80 ve 4,80-5,00 mm’ lik eleklerden geçirildikten sonra, agregat büyüklüğüne göre ağırlıkça karışım oranları sırasıyla %28, 32 ve 40 olacak şekilde kullanılmıştır. Agregatlar üniform bir şekilde karıştırıldıktan sonra 5 kg lık toprak örneği, 55 cm uzunluğunda ve 20 cm genişliğindeki toprak tavalarına yerleştirilmiştir. Rüzgarsız yağışlar ve 6, 10, 12 m s-1 lik rüzgarlı yağışlar, rüzgara karşı ve rüzgarla aynı yönlerdeki %7, 15, 20 lik eğimler üzerine yerleştirilen toprak tavaları üzerine uygulanmıştır. Her toprak ve eğim yönü için iki tekrar yapılarak, toplam 96 tane yapay yağmurlama uygulanmıştır. Sonuç olarak yatay rüzgar hızlarının damla vuruş parametrelerinden vuruş sayısı, vuruş açısı ve vuruş hızı üzerinde önemli etkileri olduğu belirlenmiştir; bu etkiler, rüzgarın geliş yönüne bağlı olarak rüzgara karşı ve rüzgarla aynı yönlerde değişiklik göstermiştir. ARAZİDEKİ Farklı eğim yönlerinde damla vuruş parametrelerindeki değişimler farklı sediment taşınmasına sebep olmuştur. Elde edilen sediment miktarları, damla vuruş parametreleri ve yüzey akış parametreleri kullanılarak, logaritmik doğrusal regresyon modeli ile istatistiksel olarak incelenmiştir. Model faktörleri, yağış enerji akışının yatay düşey bileşenleri ve yüzey akışların taşıma gücü, rüzgarlı koşullar altında yağmur damlası destekli sığ yüzey akışlar ile sediment taşınmasında olan değişimleri istatistiksel olarak en az 0,84 ve en fazla 0,96 oranında açıklamıştır.