Okuduğunu anlama başarısının yanıtlama davranışları, sosyoekonomik, sosyokültürel ve bireysel özellikler bağlamında incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NESLİHAN TUĞÇE ŞİMŞEK

Danışman: ÖMER KUTLU

Özet:

Bu çalışmada 5. sınıf öğrencilerinin farklı bilişsel düzeylerde yazılmış açık uçlu maddelerde gösterdikleri yanıtlama davranışlarının ve bu davranışları etkileyen faktörlerin belirlenmesi, okuduğunu anlama başarısının öğrenci olanakları, öğrenci özellikleri ve yanıtlama davranışları çerçevesinde incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Çalışma grubu Ankara ili Yenimahalle, Mamak ve Çankaya ilçelerindeki 5. sınıf öğrencilerinden oluşturulmuştur. 392 öğrenciye ulaşılmıştır. Kayıp veri sebebiyle örneklemden çıkarılan öğrencilerden sonra analizler 366 öğrenci üzerinden yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak yanıtlama davranışları formu, öğrenci bilgi anketi ve okuduğunu anlama testi kullanılmıştır. Toplanan veri Microsoft Office, SPSS ve Mplus paket programları kullanılarak çözümlenmiştir. Verilen çözümlenmesinde tablo ve grafikler ile ki kare bağımsızlık testi ve yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre 5. sınıf öğrencilerinin Türkçe öğrenme alanında farklı bilişsel düzeylerde yazılmış açık uçlu maddelerde gösterdiği yanıtlama davranışları 3 ana gruptan oluşmaktadır. Bunlar, 1-yanıtın metinden doğrudan çıkarıldığı, 2-yanıtın metin yorumlanarak oluşturulduğu ve 3-yanıtın öğrencilerin kendi hayatlarıyla ilişkilendirilerek oluşturulduğu davranışlardır. Belirlenen yanıtlama davranışlarını öğrencilerin öz yeterlik, kararlılık, dayanıklılık ve sorumluluk alma algıları ile bilişsel süreçlerdeki yeterlik algıları düşük düzeyde manidar olarak yordamaktadır. Öğrenci olanakları ile yanıtlama davranışları arasında bir ilişki bulunmamıştır. Okuduğunu anlama başarısını ise öğrenci özellikleri manidar yordamakta; öğrencinin sahip olduğu olanaklar ile yanıtlama davranışları yordamamaktadır. Bulgular alan yazın ile tartışılmış ve yanıtlama davranışlarını ve okuduğunu anlama becerisini geliştirecek önerilerde bulunulmuştur. AbstractIt is aimed to identify the 5th grade students’ response behaviors to open ended questions written for various cognitive processes, to determine the factors that affect response behaviors and to investigate reading comprehension achievement and its relationship between students’ home facilities, students’ features and response behaviors. This study designed as relational survey model research. Sample is selected from 392 5th grade students from Yenimahalle, Mamak and Cankaya districts in Ankara city. After removing missing values (n=26), the analysis is run with 366 students. Response Behavior Form, Student Information Survey and Reading achievement test are used as data collection tools. Data is analyzed with Microsoft Office, SPSS and Mplus package programs. Tables and charts, chi square test of independence and structural equation modelling are used for the analysis. The findings of the research showed that there are 3 main groups of response behaviors to open ended questions written for various cognitive processes. These are 1response behaviors based directly on the text itself; 2-response behaviors based on individual interpretation and 3- response behaviors related to individuals’ own lives. Defined response behaviors are found to be predicted significantly by students’ perception of self-efficacy, persistence, resistance, taking responsibility and cognitive skills. There found no relationship between students’ home facilities and response behaviors. However, reading comprehension achievement is significantly predicted by students’ features; while cannot be predicted neither by students’ home facilities nor response behaviors. The findings are discussed with the literature. Suggestions to foster response behaviors and reading comprehension achievement are presented.