Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MEHMET ALPEREN SAZ
Danışman: GÜRBÜZ DENİZ
Özet:İyilik Metafiziği, felsefe tarihinde, birçok filozof tarafından varlığın doğasına dair tartışmalar ile gündeme gelmiş bir meseledir. Varlık ile iyiliğin bir ve aynı şey mi? olduğu, yoksa birbirlerini gerektiren iki farklı unsur mu? oldukları, tarih boyunca felsefî pozisyonların ve sistemlerin inşasında açıkça veya zımnen belirleyici temel birer öge olmuşlardır. El-Fârâbî'nin öncülleri ve İslamî arka planı dikkate alınarak, onun iyilik konusundaki metafizik tutumu ve bu tutumun Tanrı, alem ve yaratma bağlamındaki uzantıları araştırılmıştır. Giriş bölümünde, düşünce tarihinde varlık, değişim-sabitlik tartışmaları üzerinden metafizik disiplinin el-Fârâbî düşüncesine etkisi ve el-Fârâbî'nin metafizik pozisyonu, öncü filozofların katkıları ile detaylı bir şekilde ortaya konmuştur. İkinci bölümde, el-Fârâbî'nin ontolojik ve kozmolojik sistemi analiz edilerek varlık kavramının dilsel, ontolojik ve metafizik boyutları analiz edilmiştir. Üçüncü ve son bölümde ise iyilik metafiziğinin tarihsel seyri, el-Fârâbî'nin öncülleri üzerinden onun düşüncesine kadar takip edilerek, filozofumuzun sisteminde, varlık ve iyilik kavramlarının nasıl bir ilişki içerisinde olduğu ortaya konmuştur. Ayrıca bu sonuçlar çerçevesinde, varlık ve iyilik ilişkisinin metafizik uzantıları, çalışmamızın üçüncü bölümünü teşkil eden analizlerden oluşmaktadır. Sonuç olarak, ona göre varlık ile iyilik bir ve aynı şeyler değildir. El-Fârâbî, Grek metafizik mirasını, ciddi bir kritikten geçirerek varlığın doğasının ancak bir liyakat ile birlikte bulunduğunda iyilikten pay alabileceğini kabul eder. Kötülüğün, insan iradesine ve liyakatsizliğe dayalı bir varlık durumu olduğunu düşünmektedir. The Metaphysics of Goodness has been an issue discussed by many philosophers in terms of the nature of being. The question of whether being and goodness is the same thing or different components that require each other have been a defining key element while building the philosophical positions and systems. Having taking into considerations of the premises of Al-Farabi and his islamic background, the metaphysic attitude of him in terms of goodness and its extensions within the context of God, universe and creation have also been investigated. In the introduction, being in the history of thought, the effect of metaphysics on Al-Farabi over the discussions of change and stability and the metaphysic position of Al-Farabi have been revealed in detail with the contributions of pioneer philosophers. In the second chapter, analyzing the ontological and cosmological system of Al-Farabi, the linguistic, ontologic and metaphysic aspects of the concept of being has been searched. In the third-last chapter, the historical course of the metaphysics of goodness and the nature of the relationship between the concepts of being and goodness have been delivered in accordance with the system of philosopher and premises of him. Besides, the third chapter consists of a series of analysis and the metaphysic extensions of goodness-being relationship. In conclusion, according to Al-Farabi goodness and being are not the same and one thing. He postulates that by deeply criticizing the legacy of Greek metaphysics, the nature of being gets a share from goodness only when accompanied with merit. He thinks that evil is state of being depending on human will and inefficiency.