Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: L.Feray BEKDEMİR
Danışman: NİLGÜL KARADENİZ
Özet:Kültürel peyzaj insanoğlunun sosyal gelişimini, yaratıcılığını ve ruhsal zenginliğini yansıtır ve ortak kimliğinin parçalarını oluşturur. İnsan ve çevre arasındaki ilişki çeşitliliğinin devamlılığını sağlamak ve yaşayan kültürler ile bunların kaybolmakta olan izlerini korumak amacıyla kültürel peyzaj değerlendirilmeli ve gelecek kuşaklara aktarılması için kayıt altına alınmalıdır. Kültürel peyzaj özelliklerinin korunması ve değerlendirilmesi, sahip olunan kültürün geleceğe doğru aktarılmasını sağlayacaktır. Bu çalışmada örnek alan olarak seçilen Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Parkı, gerek sahip olduğu zengin biyoçeşitlilik, tarım dokusu, gerekse yüzyıllar boyunca burada yaşamış farklı kültürlerin oluşturduğu yerleşim dokusu ile kültürel peyzaj olarak kabul edilebilecek alanlardan biridir. Taşıdığı nitelikler ve karmaşık yapısı ile kültürel peyzajın genel özelliklerini yansıtan milli park, alan kullanımı ve koruması konularında faydalı olabilecek önemli bir örnek oluşturmaktadır. Bu çalışmanın kapsamı, kültürel peyzaj olarak seçilen çalışma alanının geçmişten günümüze nasıl bir değişim geçirdiği, bu değişimden ne kadar etkilendiği ve bugün nasıl kullanıldığının araştırılması ve bu araştırmaya bağlı olarak alanın kültürel peyzaj sınıflarının ortaya konulması ve kültürel peyzaj değerlendirmesidir. Bu kapsamda kültürel peyzaj değerlendirilmesinde kullanılan yöntemlere dair bir literatür araştırması yapılmış ve çalışma alanı için kültürel peyzaj yaklaşımı belirlenmiştir. Çalışmanın yöntem bölümünde masa başı çalışmaları ve arazi çalışmalarının ardından doğal ve kültürel peyzaj elemanları temel alınarak, alan; kırsal, sanatsal, sosyal, idari sınıf ve altyapı sınıfı olmak üzere beş farklı peyzaj sınıfına ayrılarak incelenmiştir. Bu aşamadan sonra da alan kültürel peyzaj değerine göre çok yüksek, yüksek, orta, düşük olarak derecelendirilmiştir.Abstract Cultural landscape reflects the social development, creativity and spiritual prosperity of human beings and forms the pieces of common identity. It must be evaluated to provide the diversity of relations between humans and environment as well as to keep the living cultures and its vanishing traces. It must also be registered to be inherited to the next generations. The transfer to next generations will be provided by recognizing the cultural landscape as much as it is searched, protecting it as much as it is recognized. The aim of this thesis Dilek Peninsula The Great Menderes Delta National Park can be accepted as a cultural landscapes with its rich biodiversity, agricultural and cultural texture which is provided by the different cultures that have been appeared at this place for years. National park which reflects the general characteristics of landscape area is a good example that will be useful about the usage and protection of the area. The goal of this study is to investigate the evaluation of the landscape from past to present, the amounth of the influence by that evaluation and to search how to use today and classify the cultural landscape and evaluate. The methods which have been used to evaluate the cultural landscapes are searched and cultural landscapes approach is evaluated as the first step of the study. In the methods part, landscape is evaluated by classifying it in five landscapes subtypes (rural, artistic, social, institution and infrastructure) just after desk and field studies.