Okul öncesi çocuklarda davranış yönetimi ve manevi yaklaşım: Dua deneyimi ve sosyal davranış ilişkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ESRA AYDINBAŞ

Danışman: ÖZNUR ÖZDOĞAN

Özet:

Bu çalışmanın amacı, dinî gelişim teorileri ve yapılan araştırmalar ışığında okul öncesi dönem çocuklarının davranışları ile dua deneyimi/ prayer experiance arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaca uygun olarak tezde, gelişim kuramları kapsamında çocukların yaşlarına uygun sosyal davranış kalıpları incelenerek, normal gelişim sürecine uygun olmayan bazı davranışlar manevi yaklaşım kapsamında ele alınmış; öfke ile zarar verme ya da içe dönüklük gibi kendini ifade sorunları yaşayan çocuğa farkındalık kazandırarak doğru davranışlarla kendini ifade etmesini sağlamakta, dua deneyiminin rolü araştırılmıştır. Okul öncesi dönemde kazanılan davranışlar, bireyin hayatı boyunca etkili olacak kişilik gelişimini doğrudan etkilemektedir. Çocuğun sosyal iletişimini olumsuz etkileyen davranış sorunlarına zamanında müdahale ile ileriye dönük olumlu kazanımlar elde etmek mümkündür. İçindeki özü gören, farkındalıkla büyüyen çocuklar ileride kişisel bütünlük yaşayan yetişkinler olarak kendine saygı duyan bireyler olabilir. Çocuklara bu farkındalığı ve öz denetimi kazandırmak amacıyla düzenlenen uygulamalarda yöntem olarak “dua” kullanılmıştır. Davranış, psikolojinin de dinin de ortak konusudur. Sorumluluk bilinci, irade gelişimi, vicdan gelişimi sürecinde, dua ederek, Allah ile doğrudan ilişki kurmayı öğrenen çocuk, davranışlarını kontrol altında tutmayı, olumlu sosyal davranışlar sergilemeyi öğrenebilir. Çalışma, okul öncesi dönem çocuklarında çeşitli nedenlerle ortaya çıkan ya da çıkabilecek olan davranış sorunlarının yaşlara ve gelişim özelliklerine göre, uygun ölçeklerle analiz edilmesi, davranışın ortaya çıkmasına sebep olan manevi ihtiyaçların saptanması, manevi yaklaşım ile çözüm geliştirilmesi ve dua deneyimi içeren uygulamalı grup çalışmaları neticesinde çocukların sosyal davranış denetimi, sosyal uyum ve sosyal yeterlilik düzeylerinin yeniden incelenmesi ve davranışlarında bir değişim olup olmadığının araştırılmasını içermektedir.Abstract The purpose of this study is examining the relationship between behavior of pre-school children and prayer experience in light of religious development theories and research. Accordance with this purpose, in thesis, the social behavior patterns are examined compliance with the age of the children, some behaviors that are incompatible with the normal development process are dealt with as a spiritual approach and the role of prayer experience is investigated on gaining awareness with right attitude to ensure the self-expression to child who has problems at self-expression because of damaging with anger or introversion. The behaviors that gained during the pre-school period directly affect personality development that will be effective throughout the individual’s life. It is possible to achieve positive gains in future with timely intervention to behavioral problems that negatively affect the social communication of the child. The children who can understand him/herself and grow with awareness may be self-respecting individuals as adults with personal integrity in future. The method of “dua-prayer” in applications is used in order to give children awareness and self-control. Behavior is the common subject of the psychology and the religion. The child who learns to establish a direct relationship with Allah with praying at development of responsibility, volition and conscience process also can learn to control behavior and exhibit positive social behavior. This study covers the analysis of the behavioral problems that can emerge due to the various reasons at pre-school students in accordance with their ages and developments with appropriate tools and the diagnosis of the spiritual needs that shapes the behaviors of these children. It also includes the control of social behaviors of these children, re-examining their social coherence and the level of their social competence, and investigating whether there exist any change in their behaviors.