In vitro rekabetin olgun buğday (Triticum Sp.) embriyolarından kallus oluşumu ve sürgün rejenerasyonu üzerine etkisi


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Seda PELİT

Danışman: MUSTAFA YILDIZ

Özet:

Bu çalışma, in vitro rekabet ve stress arasındaki ilişkileri ve bunların olgun buğday embriyolarından kallus oluşumu ve sürgün rejenerasyonu üzerine etkilerini belirlemek için yapılmıştır. Eksplantlar arasındaki rekabet, eksplantların kültüre alındığı mesafeler değiştirilerek sağlanmıştır. 0.5, 1.0, 1.5 ve 2.0 cm olarak dört farklı kültür mesafesi kullanılmıştır. Sonuçlar, eksplantlar arasındaki kültür mesafesinin 2.0 cm’den 1.0 cm’ye düşürülerek onların rekabete teşvik edilmesinin sürgün rejenerasyon kapasitesini bir noktaya kadar artırdığını, bundan sonra başlayan stresin bütün parametrelerde önemli düşüşlere neden olduğunu göstermiştir. 1.0 cm’lik aralık mesafelerde kültüre alınan eksplantlar, doku kültürü tepkisi bakımından en yüksek sonuçları vermiştir. Bu çalışma, ilgili genotip için doku kültürü çalışmalarının başarısının yalnızca büyüme ortamındaki oksin ve sitokininlerin doğru konsantrasyon ve kombinasyonlarının belirlenmesiyle değil, aynı zamanda kültüre alınan eksplantlar arasındaki rekabetten yararlanılarak da artırılabileceğini göstermiştir. Abstract This study was carried out to determine the relationship between in vitro competition and stress and their effects on callus formation and shoot regeneration from mature embryos of wheat. Competition among explants was achieved by changing the distances they cultured. Four different culture distances were used as 0.5, 1.0, 1.5 and 2.0 cm. The results showed that encouraging explants for competition by decreasing the culture distances among them from 2.0 cm to 1.0 cm increased shoot regeneration capacity till a certain point from where stress initiated and significant decreases in all parameters were observed. Explants cultured at 1.0 cm interval gave rise to the highest scores with respect to tissue culture response. This study showed that the success of tissue culture studies for related genotype could be increased not only by determination of correct concentrations and combinations of auxins and cytokinins in growth medium but also by evaluating competition among explants cultured.