Bilişsel çarpıtmalar, empati ve ruminasyon düzeyinin affetmeyi yordama gücünün incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ASLI AŞÇIOĞLU ÖNAL

Danışman: İLHAN YALÇIN

Özet:

Bu araştırmanın temel amacı, üniversite öğrencilerinin kendilerini vebaşkalarını affetme düzeylerinin; ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar, empati veruminasyon tarafından anlamlı düzeyde yordanıp yordanmadığınınincelenmesidir. Kendini ve başkalarını affetmenin cinsiyete göre farklılıkgösterip göstermediğinin belirlenmesi ise araştırmanın bir diğer amacıdır.Araştırma; 2012-2013 eğitim öğretim yılında Ankara Üniversitesi, DicleÜniversitesi ve Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nde öğrenim görmekte olan 527öğrencinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veriler Kişisel BilgiFormu, Heartland Affetme Ölçeği, Kişilerarası Tepkisellik İndeksi, RuminasyonÖlçeği kısa formu ve İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği ile eldeedilmiştir.Çalışma grubunu oluşturan üniversite öğrencilerinin Heartland AffetmeÖlçeği'nin kendini ve başkalarını affetme alt ölçek puanlarının cinsiyetaçısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği Tek Yönlü Çok DeğişkenliVaryans Analizi (MANOVA) kullanılarak analiz edilmiştir. İlişkilerle İlgili BilişselviÇarpıtmalar Ölçeği'nin alt boyutları ve Kişilerarası Tepkisellik İndeksi'nin altboyutları ile Ruminasyon Ölçeği kısa formu toplam puanlarının birlikte,başkalarını ve kendini affetme toplam puanlarını yordama gücü ise aşamalıçoklu regresyon analizi ile incelenmiştir.Araştırma sonucunda; üniversite öğrencilerinin başkalarını ve kendiniaffetme düzeylerinin cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermediğibulunmuştur. Başkalarını affetmenin yordanan değişken olarak ele alındığıaşamalı regresyon analizi sonucunda; katılımcıların yakınlıktan kaçınmayayönelik bilişsel çarpıtmalarının, empatinin perspektif alma ve empatik ilgi altboyutlarının birlikte başkalarını affetmeyi anlamlı düzeyde yordadıkları tespitedilmiştir. Kendini affetmenin yordanan değişken olarak ele alındığı regresyonanalizi sonucunda ise ruminasyonun ve empatinin kişisel rahatsızlık altboyutunun birlikte kendini affetmeyi anlamlı düzeyde yordadıklarıbulunmuştur.Bulgular ilgili alanyazın ışığında tartışılmış, alan uygulayıcılarına vearaştırmacılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.AbstractThe main purpose of this study was to investigate the predictive role ofinterpersonal cognitive distortions, empathy and rumination on levels of selfforgivenessand forgiveness of others of university students. Besides that,another aim was to examine whether there were differences between the levelof forgiveness of others and self forgiveness among the university students interms of gender.The study was carried out with 527 students who are studying atAnkara University, Dicle University and Middle East Technical University inacademic year 2012-2013. The data used in this study was adopted fromPersonal Information Form, Heartland Forgiveness Scale, InterpersonalReactivity Index, short form of Rumination Scale and Interpersonal CognitiveDistortions Scale.One-way Multivariate Analysis of Variance (MANOVA) was used toexamine whether there were significant differences on sub-scales of HeartlandviiiForgiveness Scale of self forgiveness and forgiveness of others scores interms of gender diversity. The Stepwise Regression Analysis was used toexamine that whether interpersonal cognitive distortion, empathy andrumination were significantly predict the level of self forgiveness andforgiveness of others.The results showed that there were no significant differences betweenmales and females in terms of scores of self-forgiveness and forgiveness ofothers. According to the Stepwise Regression Analysis` results where theforgiveness of others was taken as a dependent variable, the participants`interpersonal rejections for interpersonal cognitive distortions level andempathy`s sub dimensions of perspective taking and emphatic concern werethe significant predictors of forgiveness of others. In addition to that, accordingto the results where self-forgiveness were chosen as a dependent variable,rumination and personal distress which is one of the empathy`s subdimensionswere found significant predictors of self-forgiveness.The results of the study were discussed in detail with the help of relatedliterature and some recommendations were made to the researchers andpractitioners in the field.