Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ATA ATALAY
Danışman: HATİCE İLKDEN TAZEBAY
Özet:Türkiye'nin en büyük adası olan Gökçeada, Anadolu'nun en batı ucunda Çanakkale Boğazı'nın Ege Denizi girişinde, tarihinin ilk dönemlerinden bu güne değin jeostratejik konumu ile ilgili odağı olmuştur. Lozan Barış Antlaşması ile 22 Eylül 1923 de tekrar vatan topraklarına dahil olan Gökçeada azınlık mensubu sakinleri, sosyo kültürel renkliliği, AB sürecinde dış politika gündeminde zaman zaman yer alması, eşsiz doğası ve güzellikleri ile Türkiye gündeminde özel bir yer işgal eder.Gökçeada için geleceğe yönelik olarak en önemli iki husus adanın doğal kaynaklarının, doğal görünümünün, peyzaj özelliklerinin korunması ile ada üzerinde kalıcı, müreffeh, üretici ve izolasyon duygularından arınmış bilinçli bir nüfusun yaşantısını kendi kendine yeterli bir şekilde sürdürmesidir. Bu amaç doğrultusunda ada yaşantısını etkileyen doğal, siyasi ekonomik, sosyal ve kültürel etkenler irdelenmiş, adanın doğal kaynakları ve sosyo kültürel yapı özellikleri incelenmiştir.Sürdürülebilir kalkınma için Gökçeada özelinde, sektör önceliklerini belirlemek maksadı ile Delphi Metodu örnek alınan model ile ölçütler belirlenmiş, Gökçeada'da panelistlerle ölçüt ağırlıkları saptanmış ve adanın doğal kaynaklarını kullanan, kalkınmaya istihdam, gelir, çevre, dönüşüm süresi itibariyle öncelikle katkı sağlayacak sektörler belirlenmiştir.Model uygulaması ile adanın doğal peyzajının korunması ve kaynaklarının kullanımında istihdamın arttırılması ilk önceliği, gelir düzeyinin arttırılmasının ise ikinci önceliği oluşturduğu saptanmıştır. Bu önceliklerin gerçekleşebilmesi için tarım sektörünün ana ekonomik faaliyet alanını oluşturması, turizmin ise ikinci öncelikli sektör olmasının gerektiği tespit edilmiştir.Önceliklendirilen sektörler ile sürdürülebilir kalkınmanın gerçekleştirilebilmesi, koşulları adaya özgün darboğazların nasıl aşılabileceği ele alınarak incelenmiş ve kaynak yönetimi çalışmasının uygulanabilirliğinin ön koşulları sıralanmıştır.AbstractGökçeada is the largest island belonging to Turkey, located at the west end of the Anatolian Peninsula. Back to the early days of the history, the island has been charming interest of regional powers due to her geostrategical location at the entrance of Dardanelles. Gökçeada keeps a unique position in the agenda of the nation after re-joining the national territories on September 22, 1923 due to Lozan Peace Treaty. With the minority residents, socio cultural colours, wonderful landscape she is also in the agenda of the foreign politics in relation to EU process of the country.There are two major agenda items concerning the future of the island. The first one is preserving the nature, landscape and naturel resources of the island. The next is to keep productive, happy and prosperous citizens on this piece of land sustaining the ownership of the island. With this prospect major issues such as natural, political, economic, social and cultural features having an impact on the islanders are assesed. The structural elements of the natural resources and socio-cultural features are examined.In order to achieve sustainable development for Gökçeada, sectoral priorities are determined through a model study, setting criteria similar to Delphi Methodology. Through a panel of experts in Gökçeada the criteria are ranked as per their weights. Then, the sectoral priorities are determined among those which are utilizing the natural resources of the island for development as a major input. Employment, income generation, environmental concern and the pay back period of investment were considered by the panelists.With the prerequisite of preserving the natural landscape of the island, contribution to employment was the first priority achieved by the model. Increase of residents? income level was the next. To achieve these priorities, agriculture and tourism were the main economic field of activities.The short comings and bottle necks concerning the sustainable development implementation in the determined priority sectors are assesed and the prerequisites of the resource management study has been stated.