Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İBRAHİM ÇÖLLÜ
Danışman: NAZAN ÇİÇEK
Özet:Bu çalışmada, edebiyatın sosyal bilimlerin diğer disiplinlerine göre farklı bir perspektife sahip olduğu düşüncesinden hareketle Türkiye modernleşme sürecinin ne anlama geldiğini ortaya koymak amaçlanmıştır. Edebiyat teorisinde, edebi eserler, nitelik itibarıyla kurmaca metinler sayılmakta ise de, bu eserler, Türkiye modernleşme tarihine ilişkin bir perspektif sunan ve bu süreci anlamlandıran siyasal metinler olarak da okunabilirler. Türkiye siyasi tarihine damga vurmuş konular, edebiyat alanında da ele alınmaktadır. Başta romanlar olmak üzere edebi eserler, belli bir dönemi yansıtan, o döneme tanıklık eden ve o dönemde geçerli olan söylemleri tartışan siyasal metinlerdir. Böyle bir okuma biçiminin yetkin bir örneğini Oğuz Atay'ın eserlerinde görmek mümkündür. Oğuz Atay'ın eserlerinde Türkiye modernleşme söyleminin eleştirisi, belli temalar çerçevesinde derinlemesine yapılmıştır. Oğuz Atay'ın eserleri ve görüşleri, sosyal bilimcilere Türkiye modernleşmesi üzerine yeniden ve farklı boyutlarıyla düşünme imkânı sağlamaktadır. Oğuz Atay'ın eserleri, sahip olduğu anlam katmanları, farklı okumalara tanıdığı imkânlar ve alt metinleriyle ve yine Türkiye modernleşme tarihiyle kurduğu özel bağlantılar bağlamında ayrıcalıklı bir konumda durmaktadır. Oğuz Atay'ın eserleri, modernlik anlatısını kendine özgü üslubuyla sorgulayan metinlerdir. Bu bağlamda, toplam üç bölümden oluşmakta olan tezin ilk bölümünde, kavramsal çerçeve çizilmiş ve modernlikle ilgili kavramların açıklaması yapılmıştır. Tezin ikinci bölümünde, edebiyat ve siyaset arasındaki ilişkinin kuramsal temellerine değinilmiştir. Tezin üçüncü ve son bölümünde, Oğuz Atay'ın biyografisi siyasi bir bağlama oturtulmaya çalışılmış ve onu anlamak yolunda anahtar kavramların üst şemsiyesi olarak değerlendirilebilecek olan üslup konusuna değinilmiştir. Bu bölümde Atay'ın düşüncesinde Türkiye modernleşme sürecinin nasıl sorunsallaştırıldığı bazı tematik kavramsallaştırmalar çerçevesinde değerlendirilmeye çalışılmıştır. In this study, it is aimed to present what the modernization process in Turkey means, with the idea that the literature has a different perspective compared to the other disciplines of the social sciences. In literature theory, literary works, even being considered as fictional texts, can be regarded as political texts offering a perspective on the history of Turkey's modernization and interpreting this process. The issues which put firm stamp on the Turkey's political history have also been discussed in the literature. Literary works, especially novels, are political texts which are reflecting a certain period, witnessing that period and discussing the hegemon discourses at that time. It is possible to see a good example of such an interpretation in Oğuz Atay's works. The criticism of Turkey's modernization discourse in Oğuz Atay's works, was made in accordance with certain themes thoroughly. Oğuz Atay's works and ideas provide the social scientists with the opportunity to re-think with different dimensions on Turkey's modernization. Oğuz Atay's works, having different semantic stratums, allowing for different interpretations with sub-texts and establishing special links with Turkey's modernization history, still stand in a privileged position. Oğuz Atay's works are texts that question the rhetoric of modernity in its own unique style. In this context, in the first part of the thesis, which consists of a total of three chapters, the conceptual framework is drawn and the concepts related to modernity are explained. In the second part of the thesis, the theoretical bases of the relationship between literature and politics are discussed. In the third and last part of the thesis, Oğuz Atay's biography was tried to be put into a political context and the style which can be considered as the upper umbrella of the key concepts in order to understand him was mentioned. In this part, how Turkey's modernization process in Atay's ideas have been problematized in the framework of some thematic conceptualizations.