Orta Asya güvenliğinde bölge dışı güçler ve Rusya


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SABİR ASKAROV

Eş Danışman: ÇINAR ÖZEN, EREL TELLAL

Özet:

Sovyetler Birliği’nin yıkılmasıyla Orta Asya’da Rusya etkisi giderek zayıflamaya başladı. Güvenlik nedenlerinden dolayı özellikle Tacikistan iç savaşı ve Afganistan’dan kaynaklanan istikrarsızlığın Orta Asya’nın tamamına yayılmaması için bölge ülkelerinin sınır güvenliğini kendisi üslendi. Ancak Orta Asya’da292Rusya’nın boşluğunu küresel ve bölgesel güçler doldurmaya çalıştı. Örneğin ABD, Türkiye, AB, Çin, İran, Japonya, Hindistan ve Pakistan bölgede aktif politikalar takip etmiştir. Bu da Rusya’nın tekrar bölgede etkisini kurmanın önündeki engellerdendi. Orta Asya ülkelerinin de kendi ulusal çıkarlarını gözetmeye çalışmaları ve bölgesel rekabette pay elde etmeye çalışmaları ve kendi stratejik konumlarını pazarlamaya çalışmaları Rusya’nın bölge üzerindeki etkisini sınırladığı gibi, diğer güçlerin de etkisini Rusya üzerinde dengeliyordu. Özellikle güvenlik alanında yaşanan gelişmeler, Rusya’nın tekrar ayağa kalkması Moskova’nın bölgedeki etkinliğini eskisine göre nispetten artırmış ve diğer güçlerin etkisini sınırlamak için önemli ilerlemeler kat etmişti. Bu da Rusya’nın bölgede mutlak hâkimiyeti olmazsa da güvenlik alanında en önemli aktör olma niteliğini korumaktadır.AbstractAfter the collapse of the Soviet Union, Central Asia gradually began to weaken Russian influence. For reasons of security, especially in Tajikistan’s civil war and instability emanating from Afghanistan, Central Asia undertook the border security to spread to the entire country. However, global and regional powers tried to fill the gap of Russia in Central Asia. For example the US, Turkey, EU, China, Iran, Japan,293India and Pakistan followed active politics in the region. To establish the Buddha again Russia's influence in the region was one of the obstacles. Central Asian countries' own national interests at heart studies and regional competitiveness in the share acquisition activities and its strategic position in marketing studies Russia's impact on the region limit, as other powers, the effect on Russia was counterbalanced. Especially, the developments in the security fields to stand up again Moscow, Russia increase the effectiveness of proportion in the region and with compared to the past had made substantial progress to limit the influence of the powers. Although Buddha has not absolute domination in regions of Russia, it has most important actor in the security fields.