Ankara'daki Türk Dönemi yapılarında devşirme malzeme kullanımı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CEREN YILDIZ

Danışman: ZİYA KENAN BİLİCİ

Özet:

Tez çalışmamızın birinci bölümünde, çalışmanın amacı ve ilgili konu hakkındaki yayın bilgileri yer almaktadır. Çalışmamızın ikinci bölümünde, sanat tarihi disiplini terminolojisi içerisinde devşirme ve spolia kavramları incelenmiş, Anadolu mimarlığında devşirme malzeme kullanımını örnekleyen yapılar üzerinde durulmuştur. Ayrıca yapı kalıntısı yakınına veya yapı kalıntısı üzerine inşa edilen yapılarda devşirme malzeme uygulamasına yönelik çeşitlilikler şematize edilerek açıklanmıştır. Çalışmamızın üçüncü bölümünde, Türk egemenliği süresince Ankara'daki Roma ve Bizans dönemine ait yapı ve yapı kalıntılarının yoğunluğu araştırılmıştır. Böylece devşirme malzeme stokuna yönelik tespitler değerlendirilmiştir. Çalışmamızın dördüncü bölümünde, Ankara'da devşirme malzeme kullanımına yönelten nedenler üstünde durulmuş, zorunluluklar ve estetik kaygılar irdelenerek tartışılmıştır. Çalışmamızın beşinci bölümünde, Ankara'daki devşirme malzeme kullanıldığı tespit edilen Türk dönemi yapılarına ait katalog oluşturulmuştur. Devşirme malzemelerin yapıdaki yerleri, plan ve kesitlerde harflerle belirtilmiştir, ek olarak bilgiler ve fotoğraflarla desteklenmiştir. Çalışmamızın son bölümünü değerlendirme, sonuç ve özetler kısmı oluşturmaktadır. Anahtar Kelimeler: Devşirme, Spolia, Türk Mimarisi, Ankara. First section of this thesis includes the objective of the study and publication information on related subject. Second section of the study explores "devşirme" and "spolia" notions in art history disciplinary terminology context, while focusing on examples of spolia use in Anatolian architecture. In addition, variations on the application of spolia in constructions built on or near the building remains have been described schematically. In third section of the study, the intensities of the Roman and Byzantine structures and structure remains during the Turkish sovereignty in Ankara were investigated. Thus, assessments for spolia inventory have been evaluated. In the fourth section of the study, the reasons leading to spolia use in Ankara have been emphasized, necessities and aesthetic concerns were discussed in depth. In the fifth section of the study, Turkish period structures containing spolia have been catalogued. Location of spolia have been indicated by letters on the blue prints and sections, also supported by information and photographs. Last section of the study encompasses evaluation, conclusion and abstracts. Key words: Devşirme, Spolia, Turkish Architecture, Ankara.