Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÇAĞLA DALKIRAN
Danışman: SERPİL AYGÜN CENGİZ
Özet:Bu çalışmada, Ankara Atatürk Bulvar ve çevresinde görme engelli bireyler özelinde kent ve sosyal çevrenin erişilebilirliğini irdelemek amaçlanmıştır. Kentsel alan, insanların çevresel, ekonomik, sosyal ve kültürel yönden etkilendiği yerdir. İnsanlar kentsel alana katılma ve deneyimleme konusunda eşit koşullara sahip değillerdir. Bu nedenle kentsel yaşama katılım deneyimleri bireyler için farklılıklar göstermektedir. Engelli bireyler, kentsel yaşama katılım konusunda ayrımcılığa maruz kalmakta, erişilebilirlik sorunları ile mücadele etmektedirler. Ayrıca engelli bireyler, planlama aşamasından, uygulanan politikaların karar alma mekanizmalarına kadar dezavantajlı durumdadır. Erişilebilir olmayan projeler, engelli bireylerin, özellikle görme engelli bireylerin, kent ve sosyal çevrede sorunlar yaşamasına neden olmaktadır. Engelli bireyler de diğer bireyler gibi kent hakkına sahiptir. Kentsel yaşama katılım konusunda engelliler özgür, eşit ve adil bir şekilde bu haklarından yararlanabilmelidir. Bu noktada engellilerin kamusal alanda daha çok etkili olabilmeleri için kente erişilebilirliğin artırılması gerekmektedir. Kente erişilebilirlik yanında sosyal çevreye erişilebilirliği de getirecektir. Tez çalışması kapsamında; görme engelli bireylerin yaşadığı sorunları tespit etmek amacıyla, gönüllü görme engelliler ile Ankara Atatürk Bulvarı ve çevresinde yürüyüşler yapılmıştır. Yürüyüş yapma imkanımızın olmadığı katılımcılar ile telefonla görüşülmüştür. Alan çalışması 2019-2021 yılları arasında gözlem yaparak gerçekleşmiştir. 2021 yılı Nisan ayı boyunca ise katılımcılarla görüşme ve görüntü ile belgeleme teknikleri yapılmıştır. Çalışmada sonuç olarak, kent ve sosyal çevrenin görme engelliler açısından dezavantajlı durumu ortaya konulmuştur. Ayrıca görme engelli bireylerin kentte maruz kaldıkları olumsuz durumların nedenleri de tartışılmıştır. Sosyal çevre açısından, özellikle müzeler, heykeller, sinemalar ve tiyatroların erişilebilirliğinin yetersiz olduğu sonucuna varılmıştır. Nihayetinde, erişilebilirliğin sağlanarak görme engellilerin kentsel yaşama, sosyal çevreye katılımlarının önünün açılması için politika uygulayıcılarına, planlama ve uygulama yöneticilerine görev düşmektedir. This study aims to examine the accessibility of the urban and social environment in Ankara Atatürk Boulevard and around, especially for visually impaired individuals. The urban area is where people are affected environmentally, economicaly, socially and culturally. People do not have an equal opportunity to participate and experience the urban area. For this reason experiences of participating in urban life different for individuals. Disabled individuals are exposed to discrimination in terms of participation in urban life and struggle with accessibility problems. In addition, disabled individuals are at a disadvantage from the planning stage to the decision making mechanisms of the policies implemented. Inaccessible projects cause people with disabilities especially visually impaired individuals to experience problems in the urban and social environment. Disabled individuals have the right to the city like other individuals. Disabled individuals should be able to benefit these rights freely, equally and fairly in terms of participation in urban life. At this point it is necessary to increase the accessibility to the urban for disabled individuals to be more effective in the public sphere. It will bring accessibility to the social environment as well as accessibility to the urban. Within the scope of thesis work; in order to determine the problems experienced by visually impaired individuals in Ankara Atatürk Boulevard and around. Participants who do not have the opportunity to take a walk were contacted by phone. Field work was carried out between 2019-2021 by observing. During April 2021, interview and visual dokumentation techniques were carried out with the participants. As a result of the study, the disadvantageous situation of urban and social environment in terms of visually impaired individuals have been revealed. In addition, the reasons for the negative situations that visually impaired individuals are exposed to in the urban are also discussed. It has been concluded that the accessibility of museums, sculptures, cinemas and theaters is insufficient in terms of social environment. Ultimately, it is the responsibility of policy practitioners, planning and implementation managers to facilitate the participation of visually impaired people in urban life and social environment by ensuring accessibility.