Sincan Organize Sanayi Bölgesi çevresinde ağır metaller ile kontamine olmuş ekosistemlerin fitoremediasyonunda doğal bitkilerin kullanılma potansiyelinin araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: YEŞİM KAYA

Danışman: LATİF KURT

Özet:

Bu çalışmada, Sincan Organize Sanayi Bölgesi çevresinde ağır metaller ile kontamine olmuş ekosistemlerin fitoremediasyonunda doğal bitkilerin kullanılma potansiyelleri irdelenmiştir. Ankara Çayı boyunca seçilen 5 istasyondan alınan dip çamuru, Phragmites australis (Cav.)Trin. ex Stend (Kamış otu), Typha latifolia L. ve Poyigonum lapathifolium örneklerinde Pb, Zn, Cd, Cu, Mn ve Ni konsantrasyonları ICP-OES cihazı ile analiz edilmiştir. Dip çamurunda daha yüksek konsantrasyonlarda belirlenen ağır metaller ile bitkinin kök, gövde ve yaprak kısımlarında belirlenen ağır metal konsantrasyonları birbiriyle ilişkili bulunmuştur. Araştırma bölgesinde seçilen bitki türlerinin yayılış gösterdiği 5 farklı istasyondan alınan dip çamuru örneklerindeki ağır metal konsantrasyonları, WHO (1996) tarafından Kirlenmemiş Bitki ve Toprakta Maksimum Element Miktarları'nda verilen sınır değerler dikkate alındığında Cu ve Zn açısından hem toprağın hem de bitkinin toksik düzeyde etki edebilecek konsantrasyonlara ulaştığı tespit edilmiştir. Pb için sınır değerler aşılmamıştır. Dip çamuru analiz sonuçları Toprak Kirliği Yönetmeliği Topraktaki Ağır Metal Sınır Değerleri ve WHO (1996) tarafından belirlenen kirlenmemiş bitki ve toprakta maksimum element miktarları dikkate alınarak değerlendirildiğinde Ankara Çayı Cu, Cd ve Zn ağır metalleri açısından kontamine olmuştur. Ağır metallerle kontamine olmuş ekosistemlerin fitoremediasyonunda Typha latifolia, Phragmites australis ve Polygonum lapatifolium türlerinin kullanma potansiyelleri olduğu sonucuna varılmıştır. Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Stend, Typha latifolia L. ve Poyigonum lapathifolium samples and sedimet samples taken from the 5 stations selected along the Ankara Stream and were analyzed for Pb, Zn, Cd, Cu, Mn and Ni concentrations by ICP-OES in order to investigate the potential of using natural plants in the phytoremediation of ecosystems which contaminated with heavy metals near the Sincan Organized Industrial Zone. Heavy metal concentrations of Typha latifolia, Phragmites australis and Polygonum lapatifolium different parts of samples and sediment samples analyze results introduced that the pollution of Ankara Stream. Heavy metal concentrations in root, stem and leaf parts of the plant were correlated with each other and also higher concentration of heavy metal was detected in the bottom sludge. When we consider the limit values given by the Maximum Element Quantities in Contaminated Plants and Soils WHO (1996), heavy metal concentrations of palnt species and sediments which taken from the 5 different stations where the plant species selected are distributed in the research area in terms of Cu and Zn were found to reach concentrations that could affect toxicity of both soil and plant. The limit values for Pb is not exceeded. When the results of bottom sludge analysis were evaluated by taking into account the Soil Pollution Regulation Heavy Metal Boundary Values in the Soil and the maximum amount of elements in the uncontaminated plants and soils determined by WHO (1996), the Ankara Stream was contaminated with Cu, Cd and Zn heavy metals. In conclusion, Typha latifolia, Phragmites australis and Polygonum lapatifolium species were suitable for phytoremediation of ecosystems contaminated with heavy metals.